7 Tish kasalliklarida. Xasanova G

Tuxumak – Sophora japonica L. (yapon soforasi, ruscha - safora 
yaponskaya) 
Tuxumak - dukkakdoshlar oilasiga mansub bo`lib, bo`yi 20 m ga 
boradigan, shox-shabbasi keng va yumaloq shakldagi yirik daraxt. Vatani 
Xitoy va Yaponiya. 
Ko`p mamlakatlarda keng miqyosda ekiladi. O`zbekistonning yirik 
shaharlarida manzara kashf etuvchi daraxt sifatida ko`cha yoqalari, 
hiyobonlar va oromgoh joylarda, anhor va ariq bo`ylarida o`stiriladi. 
O`simlik iyun-iyulda gullab, avgust - sentyabrda meva tugadi va pishadi. 
Dukkaklari 10 sm atrofida tasbehsimon bo`lib, ochilib ketmaydi. Mevalari 
qora bo`ladi. 
O`simlikning nafaqat gul g`unchalari va mevalari ba`zan barglari 
ham dorivor mahsulot hisoblanadi. 
Tuxumakning ochilmagan gul g`unchalari tarkibida 30% ga qadar 
rutin moddasi mavjud. Shu boisdan ham tuxumak rutin olishda asosiy 
manbai bo`lib xizmat qiladi. Mevasida flavonoidlar, vitamin V, S, buyoq 
moddalari bo`ladi. 
Stomatologiya amaliyotida tuxumak preparatlari kataral gingivit, 
stomatitda, 
parodontitda 
og`iz 
bo`shlig`i 
shilliq 
pardalarining 
yallig`lanishida, gemorragik diatezda davolash uchun qo`llaniladi. 

---

50 
Uy sharoitida tuxumak mevalaridan ham nastoyka tayyorlash 
mumkin. Buning uchun 10 g miqdorda tuxumakning maydalangan mevasi 
90 g aroqqa (mabodo tortib olishni imkoniyati bo`lmasa, bir-ikki osh 
qoshiq maydalangan meva yarim litr araqqa) solinib, 10 kun davomida 
iliq joyda qoldirilib, vaqti-vaqti bilan chayqatib turiladi. Tindirmadan 
kuniga 30 tomchidan 3 mahal ovqatdan oldin ichiladi. 
Rp: Sophorae japonicae 100 ml 
D. S. 20 -40 tomchidai 3 mahal ichiladi. Nastoykani suv bilan 1:10 
nisbatida suyultirilib og`iz chayish va applikatsiya qilish uchun 
foydalaniladi.