7-mavzu: klassik iqtisodiy maktabning to`la shakillanishi va a

 

 

 

 

 

 

 

2. A. Smitning iqtisodiy g'oyalari. Uning «Xalqlar boyligi...» asaridagi iqtisodiy 

qarashlar 

 

Adam  Smit  (1723-1790)  Shotlandiyaning  Kerkoldi  shahrida  bojxona  chinovnigi  oilasida 

dunyoga  keldi.  Glazgo  va  Oksford  universitetlarida  ta'lim  oldi,  u  erda  falsafa,  adabiyot, 

tarix fanlari bilan birga fizika va matematikani ham o'rgandi. A.Smit 

1748  yilda  Edinburgda  ommaviy  leksiyalar  o'qiy  boshladi.  Glazgo 

universitetining professori lavozimiga saylandi, keyinchalik ijtimoiy 

fanlar  kafedrasini  boshqardi.  A.Smit  1759  yilda  o'qigan  leksiyalari 

asosida  etikaning  falsafiy  muammolariga  bag'ishlangan  o'zining 

birinchi «Ahloqiy hissiyot nazariyasi» kitobini yaratdi.  

Uning  iqtisodchi  bo'lishiga  Glazgodagi  o'ziga  xos  siyosiy  iqtisod 

klubidagi  ishtiroki,  qisman  filosof  va  iqtisodchi  David  Yum  bilan 

---

do'st  bo'lganligi  ta'sir  etdi.  Ammo  u  1764  yilda  universitetdagi  ishini  tashlab,  bir  ingliz 

aristokratning  

Adam  Smit    oilasiga  tarbiyachi  bo'lib  keldi  (gersog  Baklyu).  O'z  tarbiyalanuvchisi  bilan 

Evropa  bo'ylab  sayohatga  chiqdi,  Shveysariyada  Volter,  Fransiyada  Didro,  fiziokratlar 

F.Kene  va  A.Tyurgo,  D`Alamber,  Gelvesiy,  Golbax  va  boshqa  taniqli  progressiv  olimlar 

bilan  uchrashdi, ularning  ishlari  bilan  tanishdi.  Bu  uchrashuvlar  olimning  dunyoqarashini 

shakllantirishga katta ta'sir qildi.  

       U 1766   yilda o'z yurtiga qaytdi va o'zining bosh asari - «Xalqlar boyligining tabiati