7 mavzu: (2 soat) turistik yo’nalishlarning shakllanishi reja: Turistik yo’nalishlar haqida tushuncha 2

«Nostalgiya» turizmi. 
Oldingi hayotini qo’msash natijasida boshqa joylarga 
sayohat qilish. Oxirgi yillarda jahon bo’ylab, davlatlar o’rtasida yangi yo’nalishlar 
paydo bo’ldi. Bunday sayyohlarning asosiy maqsadi o’z ota-bobolari yashagan 
joylarni borib ko’rish va qayta ko’rish, ular qanday va qancha yashaganligini va 
qanday tarixiy ishlar qilganligini bilish maqsadida maxsus turlarni sotib olishyapti 
va bu turizm «o’tmishini qo’msash» yoki «o’tmishga qiziqish» natijasida amalga 
oshirilyapti 
 
Ov turizmi
Maxsus tur bo’lib, qonun bo’yicha ruxsat berilgan joylarda 
hayvonlarni ov qilish yo’nalishlari tashkil qilinib, ularga ruxsat olib berish, 
joylashtirish, ovqatlantirish va kerakli asbob-uskunalar bilan ta’minlash 
xizmatlarini sotish jarayoni amalga oshiriladi. Ov turizmi mavsumiy bo’lib, 
maxsus vaqtda ruxsat beriladi. Bu yo’nalishlarda qatnashuvchilarning maxsus 
ruxsatnomasi bo’lishi kerak. U juda samarali turizm turlariga kiradi. 
Turistik tashkilotlarning har xil xalqaro sport yig’inlariga keladigan turistlarga 
xizmat ko’rsatishi. Haqiqiy sportdan sport turizmi farq qiladi va sport dam olish 
bilan bog’langan holda maxsus yo’nalishlar tuziladi. Masalan, velosport, alpinizm, 
ot o’yinlari kabi sport turizmiga talab yil sayin o’sib boryapti.
Kanada davlati faqat sport turizmidan, sport turmahsulotlarini boshqa 
davlatlarga sotishdan yiliga 5 milliard AQSH dollaridan ortiq daromad oladi. Sport 
turizmi, turizmning bir tur mahsuloti bo’lib, velosiped, chang’i, tog’ chang’i, 
avtomobil, mototsikl, paraplan, deltaplan, suvda kemada suzish, olimpiadalarda 
qatnashish, golf va tennis o’ynash maqsadlarida tashkil qilinadigan turistik 
mahsulotlar. 

---

O’qish turizmi
. Boshqa davlatlar oliygohida o’qishga, qisqa dasturlarda 
malaka oshirishga borish jarayoni. Biror millatning madaniyati, urf-odatini va 
musiqasi yoki tarixini o’rganish maqsadida boshqa davlatlarga borish yo’nalishi.
Muzeylarga va konsert, kinolarni ko’rish |maqsadida boshqa davlatlarga 
borish jarayoni ham o’qish turizmiga kiradi. Rivojlangan davlatlarga turistlar til 
o’rganish maqsadida, yangi ish tajribalarini o’rganishda, yangi texnologiyani 
boshqarishni o’rganish maqsadida borib kelishadi. 
 Ekoturizm
.Tabiat bilan bog’liq bo’lgan barcha yo’nalishlar «eko-turizm» 
deyiladi. Bu yo’nalishlarda asosan tabiat turmahsulot sifatida sotiladi. Masalan, 
turistlar tog’larda dam olishga, cho’llarda sayr qilishga, o’tlar terishga, hayvonlarni 
ko’rishga, baliq oviga borishga maxsus turlar tashkil qilishni so’raydilar. 
Rivojlangan davlatlarda ekoturizm dam olish turizmi sifatida tez rivojlanayotgan 
yo’nalishlar hisoblanadi. 
Har bir amerikalik xorijda ekoturizmda qatnashgan vaqtlarida kuniga 
o’rtacha 100 dollardan mablag’ sarflaydi.
Xalqaro turizm
. Turistlarning bir davlatdan ikkinchi yoki bir necha 
davlatga borib kelishini ifodalaydi, ayrim davlatlarda faqat turistlarning kelishi 
hisoblansa, boshqalari kelgan va ketayotgan rezidentlarni ham qo’shib hisoblaydi. 
Xalqaro turistlar davlat uchun daromad keltiradigan turistlar hisoblanadi. Turistlar 
bir davlatdan ikkinchi davlatga borish soni bilan o’lchanib, rezidentlar davlat 
ichidagi sayohatchilar bilan farq qilinadi. Masalan, xalqaro turizmda qatnashgan 
turistlar soni boshqa davlatga o’zimizdan ketgan turistlarga teng. Xalqaro turizm 
qancha yaxshi rivojlansa shunchalik davlatga ko’proq valyuta tushumi bo’ladi.