7 mavzu: (2 soat) turistik yo’nalishlarning shakllanishi reja: Turistik yo’nalishlar haqida tushuncha 2

xalqaro turistlarni jalb qilish mumkin
.
 
Dengiz turizmi 
Turistik yo’nalishlarning dengiz bo’ylab borishi va faqat 
dengiz bo’ylab yo’nalishda bir necha shaharlarni, davlatlarni o’z ichiga olib, 
turistlarni kemada olib yurish. Dengiz turizmida yo’nalishlar har xil bo’lishi 
mumkin: to’g’ri, aylanma va boshqa yo’nalishlar. Masalan, O’rta er dengizida bir 

---

oyda 300 dan ortiq dengiz yo’nalishlari tashkil qilinadi va o’rtacha 5-10 
davlatlarga boradigan yo’nalish ho’yicha turistlarga sotiladi. 
Diniy turizm Aholining ko’pchiligi dinga e’tiqod qo’yib, boshqa 
davlatlardagi diniy inshootlarni, diniy qadamjolarni ziyorat qilishadi. Diniy 
maqsadlarda sayohat qiluvchilarning soni doimiy oshib bormoqda. Ularning soni 
har yili 200 mln kishidan ortiqni tashkil etmoqda. Ulardan 150 mln kishi 
xristianlar, 20-30 mln hindular, 40 mln buddistlar va boshqalar 
Islom diniga e’tiqod qiluvchilar Makkaga, Madinaga, Buxoroga, Urganchga 
va Samarqandga borishadi. Boshqa dinlarda ham o’ziga xos ziyorat joylari mavjud. 
Bu kabi yo’nalishlar diniy turizm deyiladi. Har yili diniy turizmda qatnashayotgan 
turistlar soni dunyo bo’yicha 4-5 milliondan ko’p. Diniy turizm o’z dinining tarixi 
va allomalari bilan tanishish maqsadida diniy ob’ektlarga safar qilishni ko’zda 
tutadi. Ular uchun maxsus yo’nalishlar tuziladi. Bu yo’nalishlar barcha diniy 
mintaqalar hududida mavjud bo’lib, mintaqamizda Al-Buxoriy, At-Termiziy, 
Ahmad Yassaviy maqbaralarini ko’rsatish bo’yicha turistik yo’nalishlar tashkil 
qilinyapti.
Ishbilarmonlik turizmi Har bir kishi turistik yozma ijozat olib, xizmatlarni 
oldindan sotib olgan holda boshqa davlatga borib, o’z ishini bajarib keladi. 
Masalan, biznes maqsadida, konferentsiyaga qatnashish maqsadida, xalqaro 
yig’ilishlarda uchrashish maqsadida boshqa shaharga va davlatga borish mumkin. 
Biznesmen o’z biznesini tashkil qilish maqsadida boshqa davlatlarga borib keladi. 
Turistlar ish yuzasidan, ziyorat qilganda mehmonxona va restoranlardan 
foydalanishadi. Oxirgi vaqtda ko’pchilik turistik tashkilotlar turistlarni bir yilgacha 
turistik vizalar ochib, boshqa davlatlarga ishlagani jo’natyapti. Bu ham o’z 
navbatida ish turizmi deb atalyapti. Ish turizmi turistlarning boshqa joylarga borib 
ishlash maqsadida bir yilgacha turfirmalardan yo’nalishlar tashkil qilib berishi 
bilan turizmdan xizmatlar sotib olishadi. Bu yo’nalishlardan turistlarga viza 
ochish, ish bilan ta’minlash, joy topib berish va boshqa xizmatlarni o’z ichiga 
olgan turmahsulot keyingi yillarda juda rivojlanayapti. 

---

Maxsus turistik yo’nalish . Muayyan turistlar guruhlari va yakka turistlar 
talabiga ko’ra alohida tuzilgan yo’nalishlardir. Muayyan guruh turistlar uchun 
alohida tuzilgan dasturga ko’ra qilingan yo’nalish bo’lib, dastur ov, dam olish, 
tog’ga chiqish kabi maxsus tadbirlarni o’z ichiga oladi. Maxsus turistlar bir-biriga 
o’xshamaydi. Maxsus yo’nalishlarda har bir yo’nalishga alohida dastur tuzilib, bu 
turlarga «Alpinizm», «Tog’ turizmi», «ekoturizm», «ekstremal turizm» va boshqa 
turmahsulotlar kiradi.