7 – ma’ruza. Darsning maqsadi


JISMLARNING INERSIYa MOMENТLARI



Download 427,34 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/5
Sana08.04.2022
Hajmi427,34 Kb.
#537955
1   2   3   4   5
Bog'liq
7rrRetujAonwsyDJNHqnROBLJorNqsoDgy0ix3dr

JISMLARNING INERSIYa MOMENТLARI


56 
m
massali ba’zi jismlarning simmetriya o’klari 
(00`) 
ga nisbatan 
inersiya momentlarini hisoblash formulalarini tayyor holda keltiramiz. 
1.
l
uzunlikdagi 
ingichka sterjenning inersiya momenti
(2-chizma 
1.): 
J = 
2
12
1
ml
(6)
2. Bo’yi a va eni 
b
bo’lgan 
brusokning inersiya momenti
(2-chizma 2.): 
J = 
m
12
1
(a
2
+b
2
)
(7)
3. Тashqi radiusi R, ichki radiusi r bo’lgan h
alqaning inersiya momenti
(2-
chizma 3.): 
J=
)
(
2
1
2
2
r
R
m

(8)


57 
2 – chizma 
4. Radiusi 
R
bo’lgan 
yupqa devorli (chambarakning) inersiya momenti
(2-chizma 
4.): 
] = m R
2
 
(8) formulada 
r = R = 
R
 
deb olib, (9) formulani chiqarish oson. 
5. R radiusli 
disk (silindr) ning inersiya momenti 
 
(2-chizma 5.): 
2
2
1
mR
J

(10)
(8) formulada r=0 deb olib, (10) formulani chiqarish oson. 
6. 
R
radiusli 
sharning inersiya momenti
(2-chizma, 6.): 
2
5
2
mR
J

(11)
Agar jismning aylanish o’qi 
00'
simmetriya o’qiga parallel, lekin simmetriya 
o’qidan d masofaga siljigan bo’lsa, parallel siljigan o’qda nisbatan inersiya 
momenti J' 
Shteyner teoremasi
deb atalgan munosabat bilan ifodalanadi: 
J' = J + 
md
2

 
(12) 
bu yerda J - jismning simmetriya o’qiga nisbatan inersiya momenti. 
Masalan, ingichka sterjenning uning uchidan o’ziga perpendikulyar o’tgan 
o’qqa nisbatan inersiya momenti: 
J`=
2
2
2
3
1
)
2
1
(
12
1
ml
m
ml


ga teng bo’ladi. 
(9)
 
О’ 
О 





58 
HARAKAТ MIQDORI MOMENТINING SAQLANISh QONUNI. 
AYLANAYoТGAN JISMNING KINEТIK ENERGIYaSI
Ilgarilama harakatni xarakterlovchi har bir fizik kattalikka aylanma harakatni 
xarakterlovchi bir fizik kattalik moc keladi. Masalan, chiziqli tezlikka burchak tezlik 
o’xshash, kuchga kuch momenti, massaga inersiya momenti va shunga o’xshash. Bu 
o’xshash kattaliklarni ko’rgazmali bo’lishi uchun jadvalga yozaylik: 
Ilgarilama xarakat 
Aylanma xarakat 
Vakt...................... 

Vakt.............. 

Chiziqli yo’l........ 
s
Burchak ........................... 

Chiziqli tezlik.. 

Burchak tezlik............. 

Chizikdi tezla-
nish...................... 
α 
Burchak tezlanish........ 
Β 
Kuch....................... 
F
Kuch momenti................... 
M
Massa .................. 
t
Inersiya momenti........... 
J=

mr

Kuch impulsi...... 
Ft 
Kuch momentining 
impulsi.......................... 
Mt
Harakat mikdori 
P=mv Harakat miqdori 
momenti........................... 
L=J

Aylanma harakatning hamma qonunlari orasida ilgarilanma harakat qonunlarida 
qanday o’xshashlik bo’lsa, shunday o’xshashlik bor. Bundan foydalanib, jadval 
yordamida aylanma harakat miqdorining saqlanish qonuniga o’xshash qonunni 
yozamiz:

Download 427,34 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish