6-mavzu: O’zbekiston 1925-1941 yillarda. Majburiy jamoalashtirish fojialari. O’zbekiston ssr dagi ijtimoiy o’zgarishlar reja

---

6-MAVZU: O’ZBEKISTON 1925-1941 YILLARDA. MAJBURIY JAMOALASHTIRISH 
FOJIALARI. O’ZBEKISTON SSR DAGI IJTIMOIY O’ZGARISHLAR 
Reja: 
1. Respublikada sanoat qurilishining suniy jadallashtirilishi. 
2. Ijtimoiy-siyosiy hayot. Ommaviy qatog‘onlarning avj oldirilishi. 
3. Qishloq xo‘jaligini isloh qilishdagi ziddiyatlar. Majburiy jamoalashtirish fojealari 
4. O‘zbekiston SSRdagi ijtimoiy o‘zgarishlar.Hujum harakatlari. 
5. O‘zbekiston SSRdagi ijtimoiy o‘zgarishlar.Hujum harakatlari. 
6. Talim, fan va madaniyat hukmron mafkura izmida 
7. Milliy siyosat va milliy munosabatlar. 
 
Respublikada sanoat qurilishining suniy jadallashtirilishi. 
Birinchi besh yillik davrida O‘zbekistonda 289 ta sanoat korxonasi qurildi va ishga 
tushirildi, 79 ta korxona qayta tashkil etildi. sanoatning asosiy ishlab chiqarish fondlari 3 
baravar. neft qazib chiqarish 2,5 baravar, metall ishlash sanoati mahsulotlari 6 baravar, cement 
ishlab chiqarish 3,5 baravar ortdi. Engil sanoatning ko‘pchilik, poyabzal ishlab chiqarish, 
tikuvchilik sohalari va ip gazlama ishlab chiqarish suratlari muttasil oshib bordi. Ana shu davrda 
O‘rta Osiyoda paxtachilik mashina sozligining to‘ngichi bo‘lgan «Toshqishloqmash», Quvasoy 
cement zavodlari barpo etildi. «Chirchiqqurilish», Toshkent to‘qimachilik kombinati qurilishi tez 
suratlar bilan olib borildi. Farg‘onada to‘qimachilik fabrikasi va yog‘ zavodi, Toshkent. Buxoro 
va boshqa shaharlarda tikuvchilik fabrikalari ishga tushirildi. 
Sanoatning rivojlantirilishi energetika bazasini kengaytirishni talab qilardi. YAngi elektr 
stanciyalari Farg‘ona, Samarqand. Toshkent va boshqa joylarda qurildi. 1932 yilda barcha elektr 
stanciyalarining soni 1928 yildagi 16 ta urniga 49 taga etdi, elektr quvvati ishlab chiqarish esa 7 
baravardan ziyodroq oshdi. 1932 yilda respublikada 89,7% paxta tolasi, 54,2% cement, 56,4% 
o‘simlik yog‘i. 47,2% ipak xom ashesi ishlab chiqarilgan edi. 
To‘g‘ri industrlashtirishni suniy jadallashtirish oshkora mamuriy tazyiq o‘tkazish, 
haybarakallachilik bilan taminlanar, bu esa sanoat qurilishi sifatiga salbiy tasir ko‘rsatardi. 
Korxonalarning aksariyat qismi texnologik jihatdan eskirgan asbob-uskunalar bilan jihozlanardi. 
Mamuriy zo‘ravonlik o‘tkazish tajribasi mashum urush yaqinlashgan sari tobora ortib 
bordi. SSSR Oliy Sovetining 1940 yil 26 iyundagi mehnat intizomini yaxshilashga bag‘ishlangan 
farmoniga muvofiq ishga kechikib kelganlik uchun jinoiy javobgarlik joriy qilindi. Bu farmonni 
amalga oshirish shunga olib keldiki, milliy sanoat qurilishi sohasidagi minglab ishchilar va 
texnik xodimlar turmalarga tashlanib, mahbuslarga aylantirildi. 
Shunday qilib, O‘zbekistonda «socialistik sanoatlashtirish» Markazning xohish-irodasi va 
manfaatlari asosida amalga oshirildi. Sanoat ishlab chiqarishini belgilash va ishchi, mutaxassis 
kadrlarni shakllantirishda imperiyacha maqsadlar ustivorlik qildi. Shu yo‘sindagi yondashuv 
Sovet davlatinint keyingi bosqichlarida ham namoyon bo‘ldi. Bularning barini oktyabr 
to‘ntarishidan keyin qaror topgan ijtimoiy tuzum, O‘zbekiston SSR bilan kommunistik 
metropoliya o‘rtasidagi imperiyacha munosabatlar mantiqi yuzaga keltirgan edi.