6-Mavzu: Mintaqalarda sanoat tarmog’ini rivojlanish xususiyatlari

Avtomobilsozlik. Bugungi kunda Andijon, Samarqand va Namangan viloyatlarida avtomobil zavodlari faoliyat ko’rsatmoqda. Davlat statistika qo’mitasi hisobotiga ko’ra, 2017 yilda O’zbekistonda 140 ming 306 dona yengil va yuk avtomashinasi hamda avtobus ishlab chiqarilgan bo’lsa, o’tgan yili 3778 dona avtobus, 1057 dona yuk avtomobili ishlab chiqarildi.
Yengil sanoat. Asr boshlarida Respublika yengil sanoat sohasi asosan paxtani qayta ishlash korxonalaridan iborat bo’lib, yalpi sanoat mahsulotining 4/5 qismi shu sohaga to’g’ri kelgan. Hozirgi kunda tarmoq tarkibida paxta tozalash zavodlaridan tashqari to’qimachilik, trikotaj, shoyi to’qish, tikuvchilik, ko’npoyafzal, gilamchilik, chinni-fayans buyumlari va attorlik mollari ishlab chiqarish sohalarida 142 korxona mavjud, jami sanoat mahsulotining 17.6 foiz bermoqda.
Paxta tozalash sanoati yengil sanoat tarmog’ining asosiy bo’g’ini bo’lib, ishlab chiqarilgan mahsulot - paxta tolasi jahonning 40 dan ortiq mamlakatlarga eksport qilinadi. O’zbekistonda 130 ta paxta tozalash zavodi bo’lib ularda har yili 1.5 mln tonnadan ortiq paxta tolasi, 100 ming tonnadan ortiq lint, 2.5 mln tonna chigit, 200 ming tonna urug’lik chigit ishlab chiqariladi.
Oziq-ovqat sanoati. Tarmoqda asosan mahalliy xom-ashyo qayta ishlanadi.
Unda umumiy sanoat mahsuloti hajmining 9.8 foizi ishlab chiqariladi. Tarmoq tarkibida go’sht-sut, yog’-moy, un-yorma, baliq mahsulotlari, makaron, mevasabzavot konservalari, qandolat, choy qadaoqlash, uzum va shampan vinosi, spirt, aroq tamaki, pivo, chanqoqbosar ichimliklar, sovun va boshqa mahsulotlar mavjud.
Go’sht sanoati. O’zbekiston aholisini 1930 yilarga qadar go’sht bilan mayda va tarqoq qassobxona va qushxonalar ta’minlab kelgan. Go’sht sanoati respublika xalk xo’jaligi rejasiga alohida tarmoq sifatida 1932 yilda kiritilgan.
Yog’-moy sanoati. Bu tarmoqda hozirgi kunda yillik quvvati 3 mln.t. moyli o’simlik urug’larini qayta ishlaydigan 19 ta korxona ishlab turibdi. Bu korxonalarda yog’, mayonez, margarin mahsulotlari, kirsovun, atirsovun, texnika moyi va boshqalar ishlab chiqariladi. Xom-ashyo sifatida chigit, raps, zig’ir masxar urug’i, soya, meva danaklari ishlatiladi. Tarmoqda oziq-ovqat sanoati umumiy mahsuloti xajmining 40foizga yag’in beradi.