6.2. Компаниянинг ҳар томонлама ривожланиши стратегияси Юқори тартибдаги рақобат афзалликлари (янги илмий ишламалар, технологиялар, новотарларнинг инновастион монополияси) га асосланган инновастион ривожланиши янги соҳалар ва янги бозорларга фаол бостириб киришни ташкил қилиш учун катта стратегик имкониятлар яратади. Бу стратегик имкониятлар ўз навбатида иқтисодий ўсишнинг сифатан янги салоҳиятини яратадилар.
Ташкилот учун ҳар томонлама ривожланишнинг олтита стратегиялари енг катта аҳамиятга ега:
1.Бирлашмалар, ютиб юборишлар ёки янги ва қўшма корхоналар ташкил қилиш асосида янги соҳага кириб бориш.
2.Турдош соҳаларда ҳар томонлама ривожланиш.
3.Турдош бўлмаган соҳада ҳар томонлама ривожланиш.
4.Ишлаб чиқаришни йиғиштириш ва тузатиш.
5.Аралаш ҳар томонлама ривожланиш ва қайта қуриш.
6.Кўп миллатли ҳар томонлама ривожланиш.
Агар янги соҳага кириб бориш, янги компания ёки қўшма корхонани ташкил қилиш стратегияси ҳар томонлама ривожланмаган компания томонидан кучли ва фойдали рақобат ўринларини эгаллаш учун қўлланилса, қолоқ ишлаб чиқаришларни йиғиштириш ва тугатиш ва трансмиллий ҳар томонлама ривожланиш мақсадидаги қайта қуриш ва ҳар томонлама ривожланиш мақсадидаги қайта қуриш ва ҳар томонлама ривожланиш стратегияси, қоидага кўра, кучли ва этарлича кенг ҳар томонлама ривожланган корпорастияларда вужуд гакелади.
6.3. Инновастион фаолиятнинг янги ташкилий шакллари Инновастион фаоллик ва иқтисодиётни глобал ахборотлашуви компаниялар ва корпорастияларнинг бутун ХХ аср давомида шаклланган ташкил қилиш тамойилларини тубдан ўзгартириб юбордилар. 1990 йиллардаги марказлаштирилмаслик, оммалаштирмаслик ва сайентификастияни кучайиши тенденстиялари даставвал кичик корхоналар, меҳнат жамоалари ва жамият ташкилотлари даражасида ҳафсалани пир қилдилар. Ушбу даврда ишлаб чиқариш ва ноишлаб чиқариш соҳалари ходимларининг мувофиқлаштирилган ҳаракатлари асосий ролни ўйнаганлар, иқтисодий жараёнларни – илмий изланиш билан банд бўлган креатив шахсни ўқитишдан тортиб то юқори технологик ишлаб чиқаришларни шакллантириш ва виртуал компанияларни ташкил қилишгача – кўпроқ такомиллаштириш уларнинг асосий вазифаси бўлиб қолган. Биринчи марта инновастион фаолиятнинг ташкилийшакллари ўзини – ўзи, бошқарувчи ишлаб чиқариш ассостиастияларда пайдо бўлган. Худди шу ерда креатив (ижодий) салоҳиятдан кўпроқ фойдаланиш ва технологик ва состиал тараққиётни жадаллаштиришга имконият бор.
Янги ташкилий шаклларни ўзига хослиги фаол рақобатни шериклик ва шахсий ижодиёт билан бирлаштириш зарурлиги билан белгиланади. Вақтинча қисқа муддатли битимлардан тортиб йирик молия – саноат гуруҳларигача бўлган тадбиркорлик ассостиациялари ва фирмалараро алянслар (бирлашмалар) бундай ўзаро ҳамкорликнинг янги ташкилий шакллари бўлганлар.
Кучли давлат таъсирига эга бозор иқтисодиёти мамлакатларда ассостиястиялар узоқ муддатли иқтисодий ривожланишнинг асосий йўналишларини белгилашда муҳим рол ўйнайдилар.
Бундай ассостиястиялар кўпинча касаба уюшмалари ва давлат билан келишувларга егалар, бу уларнинг муваффақиятини белгилаб беради. Бунда яссостиастияларнинг илмий– техник марказлари янги технологик тартибни шакллантириш билан боғлиқ асосан янги инновастион ривожланишнинг муаммоларини ҳал қиладилар.
Саноат инновастияларини тадбиқ этиш, ўзлаштириш ва тарқатилиши жараёнларида соҳавий ассостиастиялар алоҳида рол ўйнайдилар, улар Японияда ташқи савдо ва саноат вазирлиги ҳомийлиги остида кўпроқ тарқалганлар. Россиянинг соҳавий ассостиастиялари ҳам кўп илм талаб қилувчи ишлаб чиқаришлар, асбобсозлик, машинасозлик ва ҳ.к. ривожланишида катта рол ўйнаганлар.
Агар саноат компанияларининг миллий ассостиастиялари деб аталувчилар (масалан, АҚШда) мамлакатнинг илмий – техник ривожланишининг миллий кўринишини белгилаб берсалар, кўпгина минтақаларда саноат фирмалари соҳавий ассостиастияларининг асосий вазифаси илмий – техник ва технологик янгиликларни тадбиқ этиш асосида корхона хўжалик фаолиятини самарадорлигини оширишга кўмаклашишдир. Ассостиастияларнинг бир қисми стандартлаштириш ва сертификатлаштириш жараёнларида фаол иштирок этадилар, ходимларни илмий техник ривожланишнинг янги йўналишлари бўйича ўқитиш ва қайта тайёрлаш билан шуғулланадилар. Фирмалар тадбиркорлик ассостиастиялари фаолиятининг муҳим мақсадларидан бири ишлаб чиқаришни модернизастиялашда ёрдам кўрсатишдан иборатдир. Ишлаб чиқаришни ғоятда жамланиши ва “таркибий яхши бўлмаган” соҳаларни модернизастиялашга йўл қўймаслик Япониядаги бир қатор ассостиастияларнинг хизматидир.
Ўзининг таркибида муаммоли – изланиш характерига эга фундаментал тадқиқотлар бўйича бўлинмалар, ҳамда тадбиқ этиш, таҳлилий, иқтисодий гуруҳларга эга тадқиқот ассостиастиялари инновастион давранинг бошланғич босқичини фаоллаштиришда муҳим рол ўйнайдилар. Тадқиқот ассостиастиялари академик ОЎЮ сектори ва саноат ишлаб чиқариши ўртасидаги яқиндан ўзаро ҳамкорликни ўрнатиш учун мўлжалланганлар.
