6- маъруза Юқори кучланишли аппаратларни монтажи

6.2.3. Бўлгич ва қисқа туташтиргичларни назорат қилиш
Қисқа туташтиргич - бу коммутацион аппарат, электр занжирида суъний қисқа туташув (ҚТ) яратиш учун хизмат килади. Қисқа туташтиргичлар нимстансиялар схемасини оддийлаштириб, носоз трансформаторни учишини таъминлаб кейин сўнъий қисқа туташтириш яратилиб реле ҳимояси ҳаракатида таъминоти манба линиясини ҳимоялашга хизмат қилади.
Бўлгич ва қисқатуташтиргичларни ишлатилиши. 35 кВ қурилмаларда икки қутбли қисқатуташтиргич қўлланилади,улар ишлатилишиганида икки фазали ҚТ яратилади. Нейтрали ерланган қурилмаларда (110 кВ ва ўндан юқори) бир қутбли, 35 кВ да икки қутбли қисқа туташтиргичлар қўлланилади 15.3–расм қисқатуташтиргич КЗ-35 келтирилган. Қисқа туташтиргич юритмаси пружинага эга, пружина ерга заминлагич пичоқни, кучланиш остидаги қўзғалмас контактга уланишини таъминлайди. Юритмани ишлатилиши импульсини релеҳимояси беради. Ажратилиши қўлда бажарилади қисқатуташтиргич уланишида ёй вужудга келиши ва аппарат бўзилмаслиги учун пичоқҳаракати катта тезликка эга бўлиши таъминланиши керак. Ишлатилиб келинаётган қисқатуташтиргичлар конструкциялари уланиш вақти 0,12 – 0,25 с ташкил қилади.


6.16- расм. КЗ-35 Қисқа туташтиргич: 1 – асос; 2 – ерга заминлагич пичоқ; 3 – ҳаракатсиз контакт; 4 – изоляцияли ўстин; 5 – изоляцияли ўрнатма; 6 – ПРК-1 юритма; 7 – торгич; 8 – ерга заминлагич шинага қайишқоқ алоқа.

Бўлгич. Бўлгич ташқи кўриниши билан ажратгичдан фарққилмайди, лекин у ажратилишиучун пружинали юритмага эга. Бўлгичқўлда уланади. Бўлгич, ажратгич каби ерга заминлагич пичоқларига эга, ерга заминлагич пичоқлар бир томонлама ёки икки томонлама бўлиши мумкин. Бўлгичларнинг асосий камчилиги ажратиб қуйиш вақти катта (0,4 – 0,5 с).
Бўлгичлар трансформатор магнитланиш токини ёки юксиз занжирни учириши мумкин. Бўлгич ва қисқатуташтиргичларнинг очиқ конструкциялари ишлатилиши етарли ишончли эмас ноқўлай об-ҳаво шароитида (музлаш, совук, кучли шамол) сабаблар ишончли ишлатилишига салбий таъсир кўрсатади. Ишлатилишида уларнинг, вазифасини бажараолмаган ҳоллар учирабтўради (отказ в работе). Бу конструкциялар ўрнига, янги бўлгич ва қисқатуташтиргич контакт тизимли, ёпиқ камерада жойлаштирилган элегаз билан тўлдирилганлари яратилди ва бу ускуналар ҳар қандай об-ҳаво шароитида ҳам ишончли ишлатилиший олади.