6- маъруза Юқори кучланишли аппаратларни монтажи

6.1.5. Кам мойли ўчиргичлар контактларининг бир вақтда уланиб-ажралишини ростлаш
Монтаж кўрсатмаларида контактлар уланиб-ажралиши бир вақтда бажарилишини текшириш қайд қилиб ўтилган.
Кўрсатмада контактларнинг бир вақтда уланиб-ажралиши қуйидагича кўрсатмага эга :
а) ВМ русўмли идишли ўчиргичлар учун ўтказилиши керак;
б) МГГ русўмли ўчиргичлар учун, бунақанги ростлаш таъқиқланади.
Шунга асосан, ўчиргичлар контактларнинг бир вақтда уланиб-ажралиши фақат ВМ русўмли ўчиргичлар учун қўлланилиши кўзда тўтилган. Шунга кўра ўчиргичларнинг контактлари бир вақтда уланиб-ажралиши на фақат ҳар бир фаза учун эмас балкиҳар бир фаза алоxида бир-бирига нисбатан ҳам ростлаш ишлари олиб борилиши зарур.
Контактлар сиқилиб кириш босими, ажраткичники каби текширилади ва бу 8-16 кг.ни ташкил қилиши керак I_н= 600А , I_н= 1000А, I_н=1600А ларда.
Контактлар босимини ва ҳаракатини рослаш. Ўчиргичларнинг ҳаракатланувчи контактлар ҳаракат йўлини ўзайтириш ёки қисқартириш билан ростланади.
Контактлар босими сезиларли даражада контактлар тугунлари ишга яроқлилига таъсир қилади, бу асосан ўтувчи қаршилиги билан аниқланади. Шу сабабли контактлар босимини назорат қилиш, контактларнинг ўтиш қаршилигини назорат қилиш билан боғлиқ. Контактлар босимини назорат қилиш ва ростлаш кам мойли ўчиргичларни жойига монтаж ишлари бажарилгач бошланади. Бармоқсимон контактлар тугунларини кўзатишда контакт босими қанчалик қўзғалмас контактга кириш чўқурлиги текширилади. Розеткасимон контактларда, контактга кириш ва розеткасимон контакт туби ва xаракатланувчи контакт оралиқ(эҳтиётли кириши) назорат қилинади.
Чўткали (щёткали) контактлар тугунларида, пружина кучи билан, ва етарли даражада майдонга урнашган босими аниқланади, (3.13-расм), ҳар хил контактлар тугунида босимини текшириш усули келтирилган.
Бармоқсимон контактлар тугунида, бармоқлардаги босим динамометр ёки юк осиш ёрдамида ўлчанади, (3.13,а- расм). Динамометр тортиш курсагич ҳисоби ҳаракатсиз ва xаракатланувчи контактлар оралиғига ўрнатилган юпқа қоғоз тушиб кётиши билан аниқланади.
Розеткасимон контактлар тугунидаги босимни розетка сигментини, xаракатланувчи контакт ўзаги диаметрига тўғри келадиган ҳолатга келтирилади ва ҳаракатсиз контактлар оралиғига ўрнатиб босим ўлчанади. Оралиқ эса қуйидагича текширилади: ўчиргич уланади, кейин ҳаракатланувчи контакт ўзак тортгичдан йиғилади ва уни ҳаракатсизконтакттубига теккунча туширилади, ва шу ҳолатга тўғри келувчи ўзак юзасига белги чизилади, ўзак кўтарилиб , тортгич билан уланади, ва бу ҳолат ҳам белгиланади. Белгилар орасидаги масофа тўғри келадиган оралиққа тўғри келади.
Чўткали контактлар ва ўқлари босими, контактларнинг икки учига ўрнатилган динамометрлар билан ўлчанади. 3.13,в,г- расм.
Контактлар зич ўрнашиши 0,05х10мм қалинликдаги шуп билан назорат қилинади. У 4мм.дан кўп бўлмаган чўқурлилкка кириши керак. Юзалар тегиши майдони бўтун контактлар майдонининг 70% данкам бўлмаслиги керак.