6- маъруза Юқори кучланишли аппаратларни монтажи

6.2.6. Юклама ўчиргичлари ишлатилишини кўзатиш
Агар контактларда эриган излар бўлса ва бошқа нуқсонлар бўлганида контактлар тозаланади ва юпқа қилиб техник вазилин сурилади. Сезиларли даражада жароҳатланган контактлар янгисига алмаштирилади. Ажратгичларни улаганда бир контакт иккинчисига урилмаслиги керак ва уқлари бир чизиқда ётиши зарур. Ажратгич чизиқлари учириб-уланиши бир вақтда бўлиши керак. Бўни текшириш ажратгични секин контактлар бирорта қутбда тегиш бошланиб кейин бошқа қутблар контактлари оралиғи улаганда ва улар фарқи 3мм дан ошмаслиги керак. Қайд этилган камчиликлар махсус ростлагичлар ёрдамида техник хизмат кўрсатишда бартараф қилинади.
Ажратгични асосан ташқарида ишлайдиганлари изолияцияси оғир шароитда ишлайди. Ишчи кучланиши ва ўта кучланишдан ташқари ўнга механик юкламалар тасир қилади аппаратга хизмат кўрсатишда шиналар оғирлиги, музлашлар. Изоляторлар юзалари ифлосланиши асосан нам об-ҳаволарда тешиб ўтиш эҳтимоли ошади. Изоляторларда ёриқ ва синиқлар борлиги аниқланганда сезиларли даражада аппарат армировка белбоғида бузилиши бўлса у ҳолда аппаратни таъмирга чиқариш зарур.
Ажратгичларни синаш ва ўлчаш қуйидагиларни ўз ичига олади:
1. Ажратгичлар ва контактлар тузилиши қаршилигини ўзгармас токда ўлчаш.
Ўзгармас ток бўйича меъёрли қаршиликлар 8.1-жадвал.

Меъёрли ток, А 400	600 – 1000	1500 – 2000	3000
Қаршилик, мкОм 200	175 – 120	50	20
Кучланиш, Н 200	200 – 400	400	600

2. Бир контактдан иккинчисини суриб олишдаги кучланиш миқдорини ўлчаш билан контакт босим текширилади, улар контактларда мой йўқлигида текширилади. Суғириб олиш кучланиши 8.1 – жадвал [16] нормаларга мос келиши керак.

3.Бошқариш электр магнитлар чиқишда меъёрли кучланишда қўлда кўп марта улаб-ажратиш ва электр юритмада:
4. механик муфталарни ишлатилишини текширишда шуларга йул қуймаслик:
-асосий ажратгич пичоқларини улаганда ерга заминлагич пичоқлар ажралиши;
-ерга заминлагич пичоқлар операциясида асосий контаклар очиқ қолиши;
5. Қисқа туташтиргичларда уланиш вақти бўлгичлардаажралишвақти. Бу вақт тавсифлари ишлабчиқариш корхона нормаларига мос келиши керак.
Юкламани ўчиргичларни кўзатиш. Юкламани ўчиргичлар-юклама токларини учириш ва юклама остида улашга мўлжалланган жиҳозларга киради, улар кучланиш трансформаторлар куввати 1000 кВА гача бўлган нимстансияларда ишлатилади.
Юкламани ўчиргичлар, улар қисқатуташув токи ўтаётганида содир бўлаётган ёйни сўндиришга умуман ҳисобиланмаган, улар кам қувватли ёйларни сўндиришга мўлжалланган ёй сўндириш камераларига эга.
Юкламаниўчиргичлар ишлатилиш режими. Юклама ўчиргичларнинг асосий конструктив тузилиши 8.4 – расмда келтирилган. Бино ичидаишлатилишига мўлжалланган уч қутбли ажратгичлар асосида, фақат қушма ёйни сўндириш камерали 2, ва пружинали 1 ўчиргичдан иборат. Ёйни сўндириш камераси сирти пластмассадан ички қисми эса тор тирқишни ташкил қилувчи органик ойна қоплама (вкладыш) ўрнатилган. Ўчиргичнинг ҳаракатланувчи контакти ғилофқутбли пичоқ ишчи контактлар (қўзғалмас) 5, контакт уланган ҳолатида,контакт устўни 3, қамраболувчи кўринишда ясалган. Ишчи (қўзғалмас) контактлар оралиғига ёйни синдирувчи пичоқ 4 маҳкамланган. Ёйни синдирувчи пичоқ уланганида ёйни сўндириш камера тирқишларига киради ва ҳаракатсиз ёй сўндиришконтактгача киради. Ишчи контактлар ёй сўндириш занжири, занжир уланиб бўлгандан кейин уланади.