5-variant 1– topshiriq. Gimnastikaning rivojlanish tarixi. Reja

yoki orqaga aylanish, katta aylanish.

Jihoz,larda bajariladigan mashqlar atamalari

Burilish — gavdaning tik o'qi atrofida harakatlanishi. Burilishning

quyidagi turlari bor: oldinga siltanib burilish, orqaga siltanib burilish,

oyoqni osmonga ko‘tarib turib burilish va boshq.

Oyoqni osmonga uzatib turish — sportchining tanasini biron

qismiga tayanib, oyoqlarini yuqoriga uzatgan tik holat. Bunday

turishning quyidagi turlari bor: yelkada, qo‘llarda, bir qo'lda va

boshqalar. Uni ijro etish usullari: kuchanib, siltanib, bukilib, kerishib

va kabilar.

Tebranish — aylanish o ‘qiga nisbatan erkin harakatlanish, ijro

usullari: kuch bilan, bukilib, sakrab bajarish. Bir necha bor

siltanish — tebranish deyiladi.

Yoysimon tebranish — tayanishdan yoysimon harakat qilib

osilishga o ‘tish.

Uchish — shug'ullanuvchining asbob bilan birgalikda tebranma

harakat qilishi. Bir necha bor uchish uchib turish deyiladi.

Q o ‘l orasidan aylanish — muayyan holatdan yelka bo'g'inini

buraltirib, gavdaning yotiq o'qi atrofida aylanish. Bunday aylanish

yo'nalishiga qarab oldinga va orqaga bo'lishi mumkin. Zarurat bo'lsa,

qanday tebranish yordamida bajarilishi ko'rsatiladi, siltanish

harakatlarini belgilash uchun quyidagi atamalar ishlatiladi.

0 ‘tkazish — oyoqni vositalar ustidan harakatlantirish.

Aylanish — oyoqni yaxlit harakatlantirish, aylanishning quyidagi

turlari bo'ladi: o'ng oyoqda aylanish, o'ng oyoqdan chapga aylanish,

chapdan orqaga aylanish, o'ngdan orqaga aylanish, burilib

aylanish va boshqalar. Oyoqlarni bukmay jipslashtirib bajariladigan

aylanish, ko'ndahng aylanish, kerishib aylanish va shu kabilar.

Chalishtirish — oyoqlarni bir-birining o'rniga qarama-qarshi

o'tkazish. Bunday oddiy o'tkazishni qisqa qilib chalishtirish deyiladi.

Chalishtirishning turlari esa kerakli aniqlik kiritib ataladi. Masalan,

oyoqlarni bukib chalishtirish, teskari chalishtirish, burilib chalishtirish

va boshqalar.

Kirish — jihoz yonida dastlabki holatda turgan gimnastning

tayanch qo'li atrofida aylana yasab burilib, dastaklarga tayanib

qolishini ko'rsatuvchi atama. Bu mashq bir oyoqda aylana yasab

bajarilishi ham mumkin.

0 ‘tish — ijrochining jihozlarda qo'llarni ko'chirib tutib, o'ng

yoki chap tomonga siljishi.

Chiqish — kirishga teskari harakat qilib boshqa qismga o'tish.

Uchib o'tish — gimnast qo‘llarini qo'yib yuborib, jihozning

ikkinchi tomoniga, shuningdek, bir jihozdan ikkinchisiga yoki

qo'shpoyaning bir yog'ochidan ikkinchisiga ko'chishi.

Sakrab tushish — gimnastika jihozlarida osilib yoki tayanib

turgan holatdan yerga sakrab tushish. Sakrab tushishning oldinga

tebranib, orqaga tebranib, oldinga yoki orqaga siltanib burilib,

yoysimon, avlanib, to'ntarilib, qo'llarning orasidan salto kabi

turlari mavjud.

Sakrash — oyoqlarda depsingandan keyin erkin parvoz qilib.

ma’lum masofadan yoki to'siqdan o'tish.

Tayanib sakrash — qo'llarda qo'shimcha tayanib bajariladi.

Tayanib sakrashning oyoqlarni bukib sakrash, oyoqlarni kerib

sakrash, yonlania sakrash, burchakli sakrash, to'ntarilib sakrash