5-variant 1– topshiriq. Gimnastikaning rivojlanish tarixi. Reja

boshq.

Tayoqcha bilan bajariladigan mashqlardagi nosimnetrik holatlarni

mana bundav yozish qabul qilingan: tayoqcha yclka oldida, tayoqcha

boshning ortida o‘ng va boshqalar. tayoqcha bilan qo'l to'g'ri chiziq

hosil qilib turmasa. unda holatlar: o'ng qo'l von tomonga, tayoqcha

yuqoriga qaratiladi, deb yoziladi. Tayoqcha tutishning boshqa usullari

qo'shimcha ravishda ko'rsatiladi. Masalan, tayoqcha o'ng uchi ko'tarilib

yelka oldida yoki tayoqchani o'ng uchi ko‘tarilib ko'krakda tutish.

Arg'amchi bilan bajariladigan mashqlardagi asosiy atamalar

Hakkalash — turgan joyida yoki harakatda salgina sakrab qo'yish;

qo'shhakkalash — ikki marta prujinasimon hakkalash, birinchisi

asosiy, ikkinchisi qo'shimcha.

Sirtmoqli hakkalash — o'ng oyoqdan chap oyoqqa hakkalash.

ikki aylantirib hakkalash, oyoq almashlab hakkalash. arg'amchini

sherigiga berib hakkalash va bosh.

Tutish — jihozni ushlash usuli. Tutishning quyidagi turlari

bor: ustidan tutish, ostidan tutish, turlicha tutish, teskari tutish,

chalishtirma tutish, keng tutish, tor tutish, jips tutish, chuqur

tutish,tutish so‘zi qisqartirish qoidasiga binoan tushirib qoldiriladi.

Osilish — jihozda shug‘ullanuvchining yelkasi tutish nuqtasidan

past bo'lgan holat. Osilishning quyidagi turlari bor: oddiy osilish,

bunda jihoz tananing bir muayyan qisini ko'pincha qo'l bilan

tutiladi, aralash osilish — bunda gavdaning yana biron qismidan

qo'shimcha tayanish uchun foydalaniladi.

Oddiy osilish: osilish, qo'llarni bukib osilish, bukilib osilish,

kerishib osilish va shu kabilar.

Aralash osilish: cho'qqayib osilish, turgan holatdan osilish,

yotib osilish, turib osilish.

Tayanish — shug‘ullanuvchining yelkalari tayanch nuqtasidan

yuqori bo‘lgan holat. Tayanishlar oddiy va aralash bo'ladi. Oddiy

tayanishlar: tayanish, bilaklarga tayanish, qo'llarga tayanish, bukilib

qo'Itiqlarga tayanish, orqadan tayanish, burchakli tayanish.

Aralash tayanish: o'ng oyoqqa cho'qqayib tayanib chap oyoqni

orqaga uzatish yoki orqaga uzatib oyoq uchini qo'yish, gavdani

bukib qo'llarga tayanib yotib chap oyoqni orqaga uzatish va shu

kabilar.

O'tirish — jihozda o'tirgan holat. O'tirishning quyidagi turlari

bor: qo'shpoyalarda oyoqlarni kerib o'tirish sonda o'tirish va boshq.

Vositalar bilan bajariladigan mashqlarning boshlanishini quyidagi

atamalar bilan ta’riflash mumkin: sakrab, yugurib kelib,

osilib turib, tayanib turib, qo'llarda tayanib o'tirish va shu kabilar.

Ko'tarilish — osilib turishdan tayanishga yoki pastroq tayanishdan

yuqoriroq tayanishga o'tish. Ko'tarilishning quyidagi turlari

bor: galma-gal kuch bilan ko'tarilish, kuchlanib ko'tarilish, bir

oyoqni siltab to'ntarilib ko'tarilish, oyoqda ko'tarilish, har ikki

oyoqda ko'tarilish, gavdani rostlab ko'tarilish va boshqalar.

Pastga tashlanish — ko'tarilishga teskari harakat. Asta-sekin

tashlanishni pastga tushishi.

Aylanish — gimnastikada tayanishdan boshlab, jihoz o'qi

atrofida aylanma harakatlanish. Aylanishning quyidagi turlari bor:

oyoqlarni kerib tayanishdan oldinga aylanish, tayanishdan oldinga