5-variant 1– topshiriq. Gimnastikaning rivojlanish tarixi. Reja

qo'nish, engashish, tashlanish va boshqalar.

3. Qo'shimcha atamalar. Bular asosiy atamalarga aniqlik kiritadi

va harakat vo'nalishi, bajarish usuli, tayanish sharti va hokazolarni

ko'rsatib beradi. Masalan, qaddini rostlab, yoysimon to'ntarilib va

boshqalar.

Mashqning nomi, odatda, uning mohiyatini ifoda etadigan

asosiy atamadan va harakatni, uning izchilligini aniqlab beradigan

qo'shimcha atamadan iborat bo'ladi. Zarurat bo'Iganda, ijro

ifodasini ta’kidlaydigan uqtirish so'zlari ishlatiladi (masalan, qo'lda

keskin harakat, bo'shashtirish, osoyishta harakatlantiriladi va h.k.).

3. Qisqartirish qoidalari (ayrim ifodalarni tushirib qoldirish)

Bayon qilish qisqaroq bo'lishi uchun gimnastikada. odatda,

koLp holatlarni, harakatlar yoki ular mashqlarining nomlarini

ko'rsatmaslik qabul qilingan. Masalan, quyidagi so'zlar tushirib

qoldiriladi:

• oldinda oldinga —harakat yo'nalishini ko'rsatishda,

agar shu harakat eng qisqa, iloji bor yagona yo'l bilan (masalan,

oldindan burilib) bajariladigan bo'lsa;

• qo'llar, oyoqlar, ovoq uchlari, kaltlar holatining qandayligi—

agar bu holat belgilangan uslubdagiga mos bo'lsa;

•gavdani — engashtirganda; oyoq — oldinga, orqaga siltanishda, oyoq uchini qo'yishda• ko‘taring, tushiring — qo'l yoki oyoqlar bilan harakat

bajarganda;• uzunasiga,ko‘ndalangiga — muayyan gimnastika jihoziga

ko'proq xos bo‘lgan tabiiy holatlarda;ustidan tutish— eng ko'p tarqalgan bo'lgani uchun,ichkariga sakrab tushish(yoki jihoz ichkarisidagi holat);

• sakrab tushish yoki sakrash— gimnastika jihozining nomidan shunday qilinishi nia’luni bo'lsa;• egilib — bunday holat ijro texnikasidan ma ’lum boisa.

Masalan, qo'shpoyalarda: oldinga siltanib ko'tarilish-orqaga siltanib

sakrab tushish;• kaftlar ichkariga qaragan — qo'llar pastga tushirilgan,

oldinga uzatilgan, opqaga uzatilgan, yuqori ko‘tarilgan holatda;

• kaftlar pastga qaragan — qo'llar ikki yonga yoki chapga

(o‘ngga) uzatilgan holatda;• oldinga yoysimon— qo'llar oldinga harakatlantirib ko‘tarilsa yoki tushirilsa.

Dastlabki holat (d.h.) faqat mashqning boshida ko'rsatiladi.

Oyoq, qo'llar va gavdaning harakat yo'li, harakat eng qisqa

yoki odatdagi usulda bajarilmagandagina ko'rsatiladi.

4. Umumrivojlantiruvchi va erkin mashqlarga oid atamalar

Dastlabki holatlar — mashqlar ijrosi boshlanishidagi turish va

boshqa holatlar.

Turishlar: asosiy turish (AT)lar saf turishiga mos keladi.

Turishning quyidagi turlari bor: oyoqlarni kerib turish, oyoqlarni

keng kerib turish, oyoqlarni ozroq kerib turish, chalishtirib turish

(bunda oyoq kaftlari juftlanadi) va oyoqlar keng, erkin turadi.

Oyoqlar uchida turish atamasi o'sha holatga izohdir. Tizzada

turish (shuningdek, o'tirish, yotish va boshqa holatlardan)so'ziga

oyoqlarni to'g'rilab turishga o'tish ≪tik turish≫ atamasi bilan beriiadi.

0 ‘tirishIar: yerda yoki gimnastika jihozlarida o'tirish holatlari.

O'tirishning quyidagi turlari bor: o'tirish, oyoqlarni kerib o'tirish,

burchaksimon o'tirish, oyoqlarni kerib bukib o'tirish, bukilib

o'tirish, oyoqlarni quchoqlab o'tirish, tovonlarda yoki o'ng tovonda

o'tirish, sonda o'tirish va shu kabilar.

Cho'qqayish: shug'ullanuvchining oyoqlari bukilgan holat,