5-мавзу. Саноат биноларининг турлари. Енгил саноат бинолари

Машинасозлик заводидаги икки қаватли ишлаб чиқариш биносининг режалаштириш ечими

а—±0,0 белгида; б —+8,4 белгида; 1—шакл бериш қуйиш зарб билан маҳкамлаш бўлинмаси; 2, 9—бирламчи жило бериш бўлинмаси; 3—ёқилғи омбори; 4—чашдан тозалаш; 5, 7—эритиш бўлинмаси; 6—қуйиш бўлинмаси; 8—қиздириб кесиш бўлинмаси; 10—қоришма тайёрлаш бўлинмаси; 11— стержен бўлинмаси; 12—шакллантириш бўлинмаси.

Металл қуйиш заводидаги кулранг эгилувчан чўян корпусининг ечими
Машинасозликда конструктив материалларга механик ишлов бериш асосий ҳисобланади. Механик цехлар енгил, ўрта ва оғир машинасозлик учун лойиҳаланади.
Машинасозлик корхоналарида яна темирчилар ва темирчи - пресслаш цехлари, механика цехлари, механика йиғув цехлари лойиҳаланади.
Корхона майдони — завод олди, ишлаб - чиқариш, ёрдамчи ва омборхона зоналарига олинади.
Машинасозлик заводларининг механика цехлари, цехларнинг тайёрлаб берувчи бинолари билан гуруҳланади. Бу бинонинг механика цехларига нисбатан шамол эсаётган томонида жойлаштирилади.
Ёрдамчи цехлар гуруҳини — ускуналар ва таъмирлаш цехлари — ишлов берувчи ва тайёрловчи цехлар даражасида жойлаштириш лозим ёки шу ишларни бажарувчи ишлаб - чиқариш цехлари билан бир ҳажмга киритилади.
Энергетика иншоотлар гуруҳини тайёрлаш цехларига қўшни қилиб, темир йул тармоғи кирадиган жойга яқин қилиб жойлаштирилади.
Маиший хизмат кўрсатиш бинолари заводга асосий кириш жойда жойлаштирилади. Асосий кириш жойи ишчиларни асосан қатнайдиган томонида лойиҳаланади.
Машинасозлик саноатининг янги авлод бино ва иншоотларининг ҳажмий — тарз ва конструкция ечимлари қуйидаги талабларни инобатга олган ҳолда яратилиши керак:
— бир ҳажмга бирлаштиришга интилиш;
— конструкцияларни, ҳажмий - тарз ечимлари, қурилиш параметрларини, юк ва конструкцияларни унификациялаш;
— технологик процессни ўзгариш эҳтимоли; — эстетика, дизайн ва интерьер.
Машинасозлик саноат тармоқлари ичида ишчилар сони жиҳатидан ва ишлаб чиқариш фонди бўйича энг йириги бўлиб ҳисоболанади. Машинасозлик ва металлни қайта ишлаш халқ ҳўжалигида тезкорлик билан ўсиб бораётган аҳамиятига молик бўлган тармоқ бўлиб ҳисобланади. Ҳозирга келиб, маҳсулот чиқаришда машинасозлик бўйича бошқаларга нисбатан бир неча баробарга ошиб кетган. Биз буни Ўзбекистон автомобил ишлаб чиқариш саноатида ҳам яққол кўришимиз мумкин.