4-ótiliw 10-test. 43 – 49-temalar boyınsha test

Мийнетиниз мол табыс инам еткей !!! 
 
I ótiliw 
Ádebiyat 9-klass (2019) 
4-Test: T.Qayıpbergenov – “Watan muhabbatı menen” 
(103-144-betler)
 
 
1. Ózbekstan qaharmanı T.Qayıpbergenov 1929-jıldıń 7-mayında 
házirgi qaysı aymaqta dúnyaǵa kelgen. 
A) Taxtakópir rayonı Qaraoy awılı B) Kegeyli rayonı Nókis awılı 
C) Nókis rayonı Shortanbay awılı D) Shımbay royını Azat awılı
2. T.Qayıpbergenov Jazıwshılar awqamına neshinshi jılı aǵza 
bolǵan. A) 1955 B) 1957 C) 1956 D) 1958 
3. T.Qayıpbergenovtıń “Qaraqalpaq dástanı” atlı roman 
trilogiyasına kiriwshi kitaplardıń shıqqan jılların durıs anıqlań. 
A) 1970, 1976, 1977 B) 1967, 1974, 1986 
C) 1968, 1971, 1976 D) 1968, 1969, 1971 
4. T.Qayıpbergenovtıń pyesa, publicistika hám intervyuler 
jıynaǵı qaysı toplamda berilgen. 
A) “Bloknot sóyleydi” B) “Familiya” 
C) “Qálbimniń qamusı” D) “O dúnyadaǵı atama xatlar” 
5. T.Qayıpbergenovtıń 2008-jılı baspadan shıqqan povesti. 
A) “Qaraqalpaqpan - Táwekelshimen” B) “Qálbimniń qamusı” 
C) “O dúnyadaǵı atama xatlar” D) “Qara dápter” 
6. T.Qayıpbergenovqa “Qaraqalpaqstan xalıq jazıwshısı” ataǵı 
qashan berilgen. A) 1974 B) 1994 C) 1988 D) 1986 
7. T.Qayıpbergenov qaysı shıǵarması ushın burınǵı awqam 
mámleketlik sıylıǵınıń (1986) laureatı bolǵan. 
A) “Qaraqalpaq dástanı” B) “Qaraqalpaq qızı” 
C) “Qaraqalpaqnama” D) “O dúnyadaǵı atama xatlar” 
8. T.Qayıpbergenov neshinshi jılı “O dúnyadaǵı atama xatlar” 
shıǵarması ushın M.Sholoxov atındaǵı xalıqaralıq sıylıq laureate. 
A) 1994 B) 2000 C) 2003 D) 2004 
9. T.Qayıpbergenov shıǵarmaların shıqqan jılları menen anıqlań. 
1) “Muǵallimge raxmet” 2) “Qaraqalpaq qızı” 3) “Bloknot sóyleydi”;
4) “Suwıq tamshı” а) 1956-ж в) 1961-ж с) 1960-ж д) 1964-ж
А) 1-в, 2-д, 3-а, 4-c В) 1-а, 2-в, 3-с, 4-д 
С) 1-а, 2-c, 3-в, 4-д D) 1-д, 2-a, 3-в, 4-с 
10. “Ózbek film” kinostudiyası tárepinen alınǵan “Qaysar qız” 
kórkem film qaysı shıǵarma tiykarında jaratılǵan. 
A) “Qaraqalpaq qızı” B) “Aktrisanıń ıǵbalı” 
C) “Makarya sulıw” D) “Tánha ózime málim sır” 
11. T.Qayıpbergenovtıń liro-psixologiyalıq povestlerin anıqlań. 
A) “Kózdiń qarashıǵı”, “Qálbimniń qamusı” 
B) “Uyqısız túnler”, “Suwıq tamshı” 
C) “Familiya”, “Bloknot sóyleydi” D) “Qaraqalpaqnama” 
12. “Maman biy ápsanası” romanınıń bas qaharmanı Maman biydiń 
hár tárepleme jetik adam bolıp jetisiwine tiykarınan kim tásir jasaydı. 
A) Orazan batır B) Murat shayıq C) Írısqul biy D) Ǵayıp xan 
13. T.Qayıpbergenov qaysı shıǵarmasın xalıq basına dónip turǵan 
ekologiyalıq apatshılıq aldın alıw, onnan qutılıw ideyasına arnaǵan. 
A) “O dúnyaǵa mirat” B) “O dúnyadaǵı atama xatlar” 
C) “Qaraqalpaqtıń óz qalpaǵı menen sırlasıwı” D) “Qara dápter”
14. Adamnıń ishki dárti eki múshesinen: til hám kózinen bilse 
boladı. Dárt tilge shıqsa kóp sóyleydi, kózge shıqsa jılaydı,-dep 
Írısqul biydiń sorawına juwap bergen kim. 
A) Allayar B) Amanlıq C) Maman D) Esengeldi 
15. T.Mátmuratov neshinshi jılı jazıwshılar awqamına aǵza boldı. 
A) 1963 B) 1969 C) 1964 D) 1966 
16. Aqıl tórkini sabırlılıq,-dep shayıqtıń sorawına durıs juwap 
bergen kim. A) Esengeldi B) Amanlıq C) Allayar D) Maman 
17. “Házir barlıq tiriler tek tiriler sıpatında qıymıldap, óz ara 
shawqımlasqanı bolmasa, bári gereń! Oǵırı mehirli insan ediń, 
birinshi aqlıǵıńnıń zarın esitip o dúnyadaǵı adamlardı oyatarsań!” 
A) T.Mátmuratov B) K.Raxmanov
C) O.Abdiraxmanov D) T.Qayıpbergenov 
18. Kuzma Borodin, Ayǵara biy, Aqbiyday, Qudiyar seyis, 
Baǵdagúl obrazları “Qaraqalpaq dástanı” epopeyasınıń qauysı 
kitabında berilgen. 
A) “Baxıtsızlar” B) “Maman biy ápsanası” 
C) “Túsiniksizler” D) “Túrkiynama” 
19. “Maman biy ápsanası” romanında Maman óziniń atqosshısı 
Amanlıqtı kimge úylendiredi. 
A) Ayparshaǵa B) Baǵdagúlge C) Almagúlge D) Aqbiydayǵa 
20. “Maman biy ápsanası” romanındaǵı qaysı obraz xalıqlardıń 
doslıq qatnasta bolıwınıń baslı tárepdarı etip súwretlengen. 
A) Murat shayx B) Maman biy C) Orazan batır D) Írısqul biy 
21. Muhammed Amin, Muhammed Rahim, Annaqul, Gedeyniyaz, 
Orınbay biy, Begis, Mırjıq, Qumar, Tóre, Ernazar, Kúnxoja 
obrazları “Qaraqalpaq dástanı” epopeyasınıń qaysı kitabında. 
A) “Baxıtsızlar” B) “Maman biy ápsanası” 
C) “Túsiniksizler” D) “Túrkiynama” 
22. “Túsiniksizler” romanına avtor qosqan toqıma obrazlar.
1) Nikoforov 2) Qállibek 3) Atabek palwan 4) Ráwshan 5) Sedet
6) Gúlziyba 7) Aytuwar batır 8) Ospan 9) Teńel 10) Genjemurat 
A) 2, 4, 6, 8, 10 B) 1, 3, 5, 7, 9 C) 2, 4, 6, 9, 10 D) 1, 3, 5, 7, 8 
23. “Men óz ómirimde kóplegen tariyxıy romanlardı oqıǵanman.
Kópshilik jaǵdaylardı tariyxıy shıǵarmalarda sırt elli kelgindi 
basqınshılar yamasa basqınshı húkimdarlar dushpan tımsalında 
sáwlelendiriledi. T.Qayıpbergenov dástanında bolsa, pútkilley 
basqasha jaǵdaydı kórdim.”-dep pikir bildirgen kim. 
A) Tohir Malik B) M.Awezov C) Sh.Aytmatov D) B.Seytaqov 
24. T.Qayıpbergenov qaysı shıǵarmasında Qaraqalpaqstandaǵı 
Qumbasqan, Jayhun, Qızketken, Bala sheyit, Qoyqırılǵan, Barsa-
kelmes sıyaqlı jer-suw atamaları haqqında qızıqlı maǵlıwmat beredi. 
A) “Túrkiynama” B) “Qálbiniń qamusı” 
C) “Qaraqalpaqnama” D) “Qaraqalpaqpan. Táwekelshimen”

---

25. “Qaraqalpaqpan. Táwekelshimen” romanı neshe bólimnen 
turadı. A) 4 B) 3 C) 2 D) 5 
26. Gayıp xannıń birinshi sorawı ne edi. 
A) Adam dizgini nede? B) Ishi dártlini qalay bilse boladı? 
C) Álemde xan ya qara puqara kóp pe? B) Adamdı ne azdıradı? 
27. “Gózzallıq oyandı” (1970), “Aq terek pe, kók terek” (1964) 
atlı kitaplardıń avtorı. 
A) T.Mátmuratov B) K.Raxmanov
C) M.Seytniyazov D) T.Qabulov 
28. T.Mátmuratov ádebiyatqa qaysı qosıǵı menen kirip kelgen. 
A) “O, qanday ájayıp” B) “Urıs dártleri”
C) “Meniń juldızım” D) “Watan” 
29. K.Raxmanovtıń “Tazadan kelgen oqıwshı” poeması kimniń 
tilinen sóz etiledi. A) Polat B) Quwat C) Altın D) Batır 
30. T.Mátmuratov qaysı shıǵarmasın dramalıq poema dep ataǵan. 
A) “Adamgershilikke abaylı bolıń” B) “Meniń juldızım” 
C) “Jaqsı adamnıń júregi” D) “Urıs dártleri” 
31. “Qardaǵı iz” poemasında urısqa atlanıp, qalada qashıp júrgen 
obraz. A) Bekman B) Dúysen C) Sársen D) Minaj
32. Dúnya mifologiyasındaǵı otqa janıp bolıp, qayta tiriletuǵın ólmes 
qaharman obrazı. A) Csilllara B) Finiks C) Ábeshiy D) Saks 
33. Jalǵız adam ǵárip, biyshara, Birleskende kúshi qanshama. 
A) T.Mátmuratov B) K.Raxmanov
C) M.Seytniyazov D) T.Qabulov 
34. Jańlaydı jollar, Sayraydı jollar, Sayraydı jollar aldımda. 
Júrilgen sayın jańarıp, Júrilgen sayın tawsılmay. 
A) “Ómir tolǵawı” B) “Oy tolǵawı”
C) “Ana jer tolǵawı” D) “Jaqsılıqtıń belgisi” 
35. Páste turıp bolma joqarı, Ne qılasań ózińdi aldap? 
Qurı qıyal bolmas opalı, Bos qıyalda bolmaydı salmaq. 
A) “Ómir tolǵawı” B) “Oy tolǵawı”
C) “Bálentlik” D) “Jaqsılıqtıń belgisi” 
36. “Aktrisanıń ıǵbalı” atlı liro-dramalıq shıǵarmanıń avtorı. 
A) T.Mátmuratov B) K.Raxmanov
C) M.Seytniyazov D) I.Yusupov 
37. Háy, sen, Qońıratlı qız, janım Arıwxan,
Qızıl qapı aldında irkildiń nege? Sıǵalap turǵanıńdı qoy tal arasınan, 
Jeter tartınǵanıń, kir ishkerige. 
A) “Ayralıq qosıǵı” B) “Teńin tapqan qız” 
C) “Aktrisanıń ıǵbalı” D) “Seniń bul dúnyada barlıǵıń” 
38. “Saǵan asıǵaman” (1970), “Watan muhabbatı menen” (1984), 
“Tazadan kelgen oqıwshı” (1988) atlı poeziyalıq toplamlar avtorı. 
A) T.Mátmuratov B) K.Raxmanov
C) M.Seytniyazov D) I.Yusupov 
39. K.Raxmanovtıń romanın anıqlań. 
A) “Ayralıq qosıǵı” B) “Aqıbet” C) “Nóser” D) “Ómir hám ólim” 
40. K.Raxmanov qaysı shıǵarması ushın Berdaq sıylıǵınıń laureatı. 
1) “Ayralıq qosıǵı” 2) “Haqıyqatlıq aldında” 3) “O dúnyaǵa mirat”
4) “Ákege eskertkish” 5) “Aqıbet” 6) “Jaralı júrekler” 7) “Kelin”
8) “Ínjıqtıń muhabbatı” A) 3, 7 B) 1, 5 C) 2, 8 D) 4, 6 
41. Bir qısım topıraǵıńa tamshı qan tamsa,
Talıńnan bir putaq sınsa shaqadan,
Bir túp emenińdi órt jalın shalsa, Tek men ayıplıman jazala Watan. 
A) T.Mátmuratov B) K.Raxmanov
C) M.Seytniyazov D) I.Yusupov 
42. “Anamnıń esteligine”, “Ananı qádirleń adamlar” atlı qosıq avtorı. 
A) T.Mátmuratov B) K.Raxmanov
C) M.Seytniyazov D) I.Yusupov 
43. Tabındırmas bálentligi tawdıń da, Baǵındırmas jawızlıǵı jawdıń 
da, Tájim etip iyilemen tek ǵana, Qúdiretli haqıyqatlıq aldında. 
A) T.Mátmuratov B) K.Raxmanov
C) M.Seytniyazov D) I.Yusupov 
44. Nemec shayırı Gyoteniń “Faust” shıǵarmasın qaraqalpaq 
tiline awdarma islegen kim. 
A) T.Mátmuratov B) K.Raxmanov
C) M.Seytniyazov D) T.Qabulov 
45. Eynshteyn, Csillara, Saks, Finiks obrazları qaysı shıǵarmada. 
A) “Adamgershilikke abaylı bolıń” B) “Meniń juldızım” 
C) “Jaqsı adamnıń júregi” D) “Urıs dártleri” 
46. K.Raxmanovtıń dramalıq shıǵarmaların anıqlań. 
1) “Bult hám quyash” 2) “Zari-giryan”
3) “O dúnyaǵa mirat” 4) “Kelin” 5) “Janbas qala”
6) “Jaralı júrekler” 7) “Urıs jıllarında” 8) “Qardaǵı iz”
A) 2, 3, 4, 6 B) 1, 5, 7, 8 C) 1, 3, 5, 7 D) 2, 4, 6, 8 
47. Bekman, Sársen, Minaj, Dúysen obrazları K.Raxmanovtıń 
qaysı poemasında qatnasadı. 
A) “Jaralı júrekler” B) “Qardaǵı iz” 
C) “Urıs jıllarında” D) “Bult hám quyash” 
48. Pochtalyonǵa telmirip hár kún, Keler me dep búgin deregi, 
Aytalmay ishtegi dártin, Pisi qurıp qala beredi,-dep “Qardaǵı iz” 
poemasında kim súwretlenedi.
A) Bekman B) Dúysen C) Sársen D) Minaj 
49. K.Raxmanovtıń tragediyalıq shıǵarmasın anıqlań. 
A) “Ákege eskertkish” B) “Kelin”
C) “O dúnyaǵa mirat” D) “Aqıbet” 
50. Bul ne azap, wax-wax, beglerim!!
Jılar edi xalıq miynetińe, Qanlı urısta nege ǵana ólmediń?! 
A) “Jaralı júrekler” B) “Qardaǵı iz” 
C) “Urıs jıllarında” D) “Ananı qádirleń adamlar” 
51. Adam boldım usı muhabbat penen,
Quwat berdi Watan atlı ullılıq. Áptaplarda sayam boldı ne degen, 
Boranlarda berdi maǵan jıllılıq. 
A) T.Mátmuratov B) K.Raxmanov
C) M.Seytniyazov D) I.Yusupov 
52. T.Qayıpbergenovtıń gúrriń hám ocherkleri qaysı toplamında 
baspadan shıqqan. 
A) “Suwıq tamshı” B) “Muhabbat sırı”
C) “Ǵarrı tuttaǵı gúz” D) “Bloknot sóyleydi” 
53. T.Qayıpbergenov qaysı shıǵarmasında qaraqalpaq xalqınıń 
XVIII-XIX ásirlerdegi tariyxıy ómirin súwretlegen. 
A) “Kózdiń qarashıǵı” B) “Qaraqalpaqnama” 
C) “Qaraqalpaq dástanı” D) “Túrkiynama” 
54. Ǵayıp xan, Abılxayır xan, Esengeldi biy, Murat shayx, Sedet 
kerey, Gladishev, Baraq sultan, Abılqazı xan sıyaqlı tariyxıy 
tulǵalar “Qaraqalpaq dástanı” epopeyasınıń qaysı kitabında. 
A) “Baxıtsızlar” B) “Maman biy ápsanası” 
C) “Túsiniksizler” D) “Túrkiynama” 
55. Bálentlikti kúsemeń biykar, Óz ornıńda turıw jeterli. 
Ózińizde bolmasa tiykar, Sonday qáwipli, sonday qáterli. 
A) T.Mátmuratov B) K.Raxmanov
C) M.Seytniyazov D) T.Qabulov 

---

56. “Laqqılar emlewxanada”, “Ínjıqtıń muhabbatı”, “Jaralı 
júrekler”, “O dúnyaǵa mirat” pyesalarınıń avtorı. 
A) T.Mátmuratov B) K.Raxmanov
C) M.Seytniyazov D) I.Yusupov 
57. Jer atlı úlken ómirdiń, Bir jaqtaǵı jurtına, Ot tiyip janıp atırsa, 
Qıylanbay qalay turarman? Qayrılmay ketsem artıma, 
Adamgershilik minárdan, Sol zamatta qularman. 
A) T.Mátmuratov B) K.Raxmanov
C) M.Seytniyazov D) T.Qabulov 
58. T.Mátmuratovtıń “O, qanday ájayıp” qosıǵında kásip kásip 
iyesiniń sheberligi sóz etiledi.
A) tigiwshi B) gilemshi C) súwretshi D) músinshi 
59. “Sen haqqında qosıq”, “Báhár hám ǵarrılar”, “Tań ashıǵı”,
“Shól dástanı” atlı liro-epikalıq poemalardıń avtorı. 
A) T.Mátmuratov B) K.Raxmanov
C) M.Seytniyazov D) I.Yusupov 
60. Juma kúni, jas jigitlerdiń jarısı kúni kún ıssı bolıwına 
qaramastan oshaq jagıw pikiri kimnen shıqqan edi.
A) Írısquldan B) shayıqtan C) Mamannan D) Gayıpxannan