4-mavzu: Tashkilotning ichki muhiti. Reja: Ichki o’zgaruvchilar. Ichki o’zgaruvchilar aloqasi

Tompson bo’yicha texnologiyalar klassifikatsiyasi. 
Tashkilotlarning nazariyotchisi va sotsiolog Djeyms Tomson avvalgi texnologiyalardan farq 
qiluvchi lekin unga qarshi bo’lmagan texnologik sistemalar klassifikatsiyasini yaratdi. Uning 
fikricha texnologiyalarni 3 kategoriyaga bo’linish mumkin: 
1.Ko’p bo’g’inli texnologiyalarda ketma-ket bajariladigan bir-biriga bog’liq topshiriqlar 
bajariladi. Ommaviy ishlab chiqarishning yig’uv liniyalari bunga misol bo’la oladi. 

---

Avtomobilning yig’inidagi har bir operatsiya ma’lum ketma-ketlikda bajariladi.Masalan, 
mashina usti tayyorlanmasdan turib dvigatel o’rnatib bo’lmaydi. 
2. Vositachi texnologiyalar kishilar guruhlari aloqalariga bog’liqdir. Masalan, mijozlar yoki 
haridorlar singari vositachi texnologiyaga bank ishi misol bo’ladi.
3. Intensiv texnologiyalari ishlab chiqarishga kelgan materiallarni tezda ishlab o’zgartirish 
kiritish maxsus usullardir, bilimdir. Masalan, filьmni montaj qilish. 
Tompson tomonidan taklif qilingan kategoriyalar Vudvord kategoriyalaridan ko’p farq 
qilmaydi. Ko’p bo’g’inli texnologiyalar ommaviy va uzluksiz ishlab chiqarish usullariga mosdir. 
Intensiv texnologiyalar esa alohida texnologiyalarga to’g’ri keladi. Ularning maqsadi ishlab 
chiqarishni yuqori darajadagi samarasiga erishishdir.
Odamlar
. 
Biz ko’plab nimanidar bajarayotgan tashkilotlar to’g’risida, nimadir qilayotgan rahbariyat 
to’g’risida ko’p fikr bildirmoqdamiz. Tashkilot ham, rahbar ham, qo’l ostidagilar ham odamlar 
guruhi ekanligini unutmasligimiz kerak. Korxona yopilishi to’g’risidagi qarorini qandaydir abstrakt 
rahbariyat emas, balki ma’lum kishi qabul qiladi. Sifatsiz mahsulot ishlab chiqarishda ishchi aybdor 
emas, balki yaxshi tayyorlanmagan aniq kishilar sababchidir. Korxonadagi har bir xodim, xizmatchi 
o’ziga xos shaxs ekanligini tan olmagan rahbariyat boshchiligidagi korxonada belgilangan 
maqsadlarga erishish amri maholdir. Rahbariyat tashkilot maqsadlarga odamlar orqali erishadi.
Bajaruvchining har qanday modelida odamlar markaziy omil hisoblanadi.
Boshqarishning holatiy yo’nalishida o’zgaruvchi hisoblangan odamlarning uch xil ko’rinishi 
mavjuddir: alohida odamlarning o’zini tutushi, guruhlardagi odamlarni o’zini tutushi, rahbarni 
o’zini tutushi, menejerni lider sifatida harakat qilishi va boshqalarga ta’siridir. Bu o’zgaruvchini, 
ya’ni odamlarni o’rganish juda murakkabdir. 
Rahbarlar uchun muhim bo’lgan alohida shaxsning qobiliyatliligi, iqtidorlik, munosabat, 
ehtiyojlar, kutish va qabul qilish xarakteristikalari muhim ahamiyatga egadir. Rahbariyat tomonidan 
yaratilgan muhim sharoitlar ishchining qobiliyatiga ta’sir ko’rsatadi va katta ahamiyatga egadir. 
Shubxasiz, rahbarlar bu muhitni tashkilot maqsadiga erishishga moslashaga harakat qilishlari 
zarur.