3D modellashtirish va raqamli animatsiya

T o p o l og i k x o s s a l a r b o‘ y i ch a 
Qattiq jismli 
Sirtiy 
Karkasli 
Nuqtaviy 
Retseptorli 
Retseptorli 
Retseptorli 
Retseptorli 
Jadvalli 
Analitik 
Bo‘lakli 
analitik 
Egri chiziqli 
sirtli 
Egri 
chiziqli 
Egri chiziqli 
geometrik 
jism asosida 
Tekis chega-
ralangan 
yarim fazoli 
Tekislikli 
Vektorli 
Ifodalanish 
shakli bo‘yicha 
Primitivning 
matematik ifodasi 
darajasi bo‘yicha 
Ikkinchi 
darajali 
Birinchi 
darajali 
Nolinchi 
darajali 

---

12 
ularni tasniflashdagi muhim belgilaridan hisoblanadi. Bu belgilar 
bo‘yicha ularni jadvalli, analitik va bo‘lakli analitik modellarga 
ajratish mumkin.
Jadvalli modelda obyektlarni ifodalashda bu obyektlar uchun 
xarakterli bo‘lgan fazoviy koordinatalar elementlari majmuasidan 
foydalaniladi. Analitik modellar obyektni analitik ifodalar 
(tenglamalar) yordamida tasvirlaydi. Bo‘lakli analitik model analitik 
va mantiqiy tasvirlash amallari uyg‘unligidan foydalanadi (bunga R-
funksiya imkoniyatlarini keltirish mumkin). 
Bundan keyin faqat sirt modellari qaraladi. Bunga sabab, ular 
interaktiv kompyuter grafikasida ko‘p tadbiqini topgan. Juda katta 
hisoblash resurslari talab qilganligi sababli amaliyotda deyarli 
ishlatilmaydigan retseptura modellariga e’tibor qaratmaymiz. Shuni 
ta’kidlash kerakki, kompyuter grafikasida mavjud qator modellar 
yuqoridagi tasnifda o‘z aksini topmagan. Bular kinematik sirtlar, 
o‘rama sirtlar, fraktal sirtlar va boshqalar [4,9]. 
 
Nazorat savollari 
1.
Uch o‘lchovli modellashtirish modellarining o‘ziga xosligi 
nimadan iborat? 
2.
Fizik o‘xshashlik darajasida model qurishda nimalarga e’tibor 
qaratiladi? 
3.
Fiziologik o‘xshashlikda model va real kartina mosligi qanday 
o‘rnatiladi? 
4.
Qattiq jism, sirt va karkas modellarining farqli jihatlari 
nimalardan iborat? 
5.
Ko‘phad ko‘rinishidagi funksiyalar bilan nimalar ifodalanadi? 
6.
Jadvalli, analitik va bo‘lakli analitik modellarni tasniflari 
nimalardan iborat? 
7.
Kompyuter grafikasida keng tarqalgan model qaysi model 
hisoblanadi va nima uchun aynan shu model? 
 
Tayanch iboralar:
fizik o‘xshashlik, fiziologik o‘xshashlik, 
psixologik o‘xshashlik, modellar tamoyili, karkas modeli, qattiq 
jism modeli, sirt modeli.