3-mavzu. Mol qoni tavsifi, ishlov berish texnologiyasi va ishlatilishi Reja

1-jadval
Sanoatda ishlatiladigan stabilizatorlar

Stabilizatorlar	Miqdori, 1 tonna qonda
Tripolifosfat (dvuzameщennыy)	2,5
Pirofosfat natriya (gidrat)	2,5
Natriy xlorid	2,5-3,0
Fibrizol (22% ortofosfat, 38% natriy pirofosfat va 40% natriy xlorid)	1,0
Sitrat natriya	0,3-0,5
Sinantrin 130	0,15

Stabilizatorlarni ishlatishda ularning stabillashtirish ta’siri davomiyligi, tayyor mahsulotlar gemolizi (mahsulot plazmadan olinayotgan bo‘lsa) va kulligiga ta’siri, stabilizator xarajat miqdori, uning narxi va tanqisligi, oziqaviy qonni stabillashda ishlatiladigan stabilizator miqdorining toksik (zararlilik) ta’siri yo‘qligini hisobga olish lozim. Qonni quyuqlashtiruvchi ferment sistemasi ta’sirini yo‘qotuvchi stabilizatorlar nisbatan qulay hisoblanadi. Sinantrin 130 va fibrizol bilan stabillashtirilgan qon 3-4 sutka davomida quyuqlashmaydi. Natriy xlorid 24 soatgacha qonni quyuqlashishidan saqlab turadi. Yuqorida qayd etilgan stabilizatorlarni qo‘llab xona haroratida 2 sutka saqlaganda gemoliz sodir bo‘ladi. Past musbat haroratda saqlaganda gemolizsiz saqlash muddati 4-5 barobar oshadi.

Fibrizol stabillashtirish bilan birga konservalash xususiyatiga ham ega. Sinantrin 130 bilan stabillashtirilgan qon, pirofosfat va fibrizol bilan stabillashtirilgan qondan farqi, quyuqlashgan qon quyqalaridagi va defibrinlangan qondagi trombin bilan kontaktda quyuqlashmaydi. Qonni stabillashtirish uchun idishga avval ma’lum miqdorda stabilizatorning suvdagi eritmasi solinadi.
Hozirgi vaqtda qonni yig‘ishtirishning takomillashtirilgan sistemasini qo‘llash asosida, molni qonsizlashtirish davrida qonni stabillashtirish, qon chiqishini ancha ko‘paytiradi, sanitariya holatini yaxshilaydi. Ularni ishlatishda stabilizatorni (fibrizol yoki sitrat natriya) molni karaxt qilgandan keyin, qonsizlantirish davrida shakar tomirga (sonnaya arteriya) yuboriladi. Keyin, qon trubasimon pichoq orqali vakuum ostida so‘rib olinadi va ishlov berishga yuboriladi.
Mol tanasidan tarnovga oqayotgan qonni stabillashtirish ancha murakkab, chunki stabilizator eritmasi va qonni ma’lum konsentratsiyada doimiy aralashtirib turish qiyin.