3-mavzu. Boshqaruv nazariyalari. Liderlik tabiati, turlari, superliderlik fenomeni

 

Insoniy  munosabatlar  maktabi

.

 

Bu  maktab  G’arb  mamlakatlarida

 

nemis  psixologi 

Gugo  Myunsterberg

  tomonidan  tashkil  etildi.  U  AQSHga 

ko’chib,  Garvard universitetida dars  bera boshladi.  U  dunyoda  yagona bo’lgan 

sanoat  psixologiyasi  maktabini  yaratdi  va  o’zining  «Psixologiya  va  sanoat 

samaradorligi»  asarida  insonlar  orasidan  rahbar  lavozimiga  tanlash  tamoyilini 

ishlab chiqdi.

 

Myunsterberg psixotexnikaning (ya’ni kadrlarni tanlash, ularni joy 

–  joyiga  qo’yish,  qobiliyatlarini  testlar  orqali  sinash)  asoschilaridan  biridir.  U 

anchagina  psixologik  testlarni  ishlab  chiqib,  bar  qancha  tadqiqotlar  o’tkazdi. 

Masalan:  insonlarni  qobiliyatini  har  qanday  mutaxassislik  lavozimiga  bo’lgan 

ishtiyoqini,  ishchilarni  bir  yo’la  ikki  mutaxassislikda  ishlay  olishlarini,  hamda 

ishlab  chiqarishda  baxtsiz  hodisalarni  oldini  olishda  qanday  yo’l  tutishlarini 

sinash. 

U  birinchi  bo’lib,  ishlab  chiqarishda  menejer  mashinani  emas,  balki 

insonlarni  yaxshi  boshqarish  orqali  samaradorlikka  erishish  g’oyasini  ilgari 

surdi. 

---

Myunsterbergning  xizmati  shundaki,  uning  maktabi  birinchi  bo’lib, 

korxona  va  tashkilotlarning  buyurtmasi  asosida  sanoat  psixologlarini 

tayyorlagan. 

Insoniy  munosabatlar  maktabining  asoschilaridan  yana  biri  Meri  Parker 

Follet  va  Elton  Meyolardir.  Uning  fikricha  yaxshi  ish  natijasi  va  mehnatga 

yaxshi  haq  to’lash  mehnat  unumdorligin  oshiradi.  Bu  xulosalarga  asoslangan 

holda  psixolog  tadqiqotchilar  har  bir  rahbar  o’zining  qo’l  ostidagi  ishchilariga 

g’amxo’rlik qilsa, ishchilar ham ishlab chiqarish jarayonidan shuncha qoniqish 

olishlarini  ko’rsatadilar.  Ular  insoniy  munosabatlar  (boshqaruv  usulini)  ya’ni 

ularga  doimiy  ravishda  maslaxatlar  berib,  ish  sharoitlarini  yaxshilashlarini  va 

shu asosda mehnat samaradorligini oshirish mumkinligini isbotladilar.