3. маъруза матни 1-боб. Давлат ва ҳуқуқ назариясининг предмети ва унинг ўзига хос хусусиятлари

Формал-юридик (қатъий норматив) методниҳуқуқшунослик фанига хос, унинг табиатидан келиб чиқадиган, том маънода анъа-навий метод, деб аташ мумкин. Ҳуқуқ номаларини ва умумҳуқуқнинг ички тузилишини ўрганади, ҳуқуқнинг шакллари ва манбаларини таҳлил қилади ва ҳ. Умуман бу усул давлат ва ҳуқуқнинг табиатидан келиб чиққан ҳолда давлат ва ҳуқуқнинг феномени (энг нодир ҳодиса томонлари)ни очиб беришга, классификация қилишга ва маълум тизимга солишга ёрдам беради.

1. 
   Формал-мантиқий усул - давлат ва ҳуқуқ объектининг моҳиятини, асосий мазмунини назарий шаклда, мавҳумлик ва мантиқий қонуниятларга асосан ўрганади.
   

Қиёслаш усули - давлат ва ҳуқуқ ҳақидаги ҳодиса ва қарашларни (фикрларни) қиёслаб ўрганишдир.
Давлат ва ҳуқуқни моделлаштириш усули - бу усулнинг моҳияти шундаки, ҳар хил давлат ва ҳуқуқ ҳодисалари ўртасида маълум бир ўхшашлик мавжуд ва шунинг учун ҳам улардан бирининг хусусий белгиларини билган ҳолда (моделини), бошқалари ҳақида етарлича фикр юритса бўлади.
Социал-эксперимент усули - давлат ва ҳуқуққа доир бирор нормани қўлланишининг мақсадга мувофиқлигини тажриба (эксперимент) йўли билан муайян ҳудудларда синаб кўриш мумкин.

1.4.Давлат ва ҳуқуқи назариясининг бошқа фанлардан фарқи ва алоқадорлиги

Давлат ва ҳуқуқ назариясининг бошқа ижтимоий фанлар, шу жумладан юридик фанлар тизимидаги ўрни унинг функциялари ва бошқа фанлар билан ўзаро боғлиқлигида (масалан: ахборот алмашинувида) намоён бўлади.

Давлат ва ҳуқуқ назариясининг муайян билимлар тизими сифатида шаклланиши қуйидаги тўрт йўналиш бўйича рўй беради:
а) соҳа (тармоқ) юридик фанларининг маълумотларини умумлаштириш;
б) фалсафий қоидаларни аниқлаштириш;
в) бошқа фанлар билан ўзаро алоқада бўлиш (масалан: мантиқ, социология, иқтисодиёт назарияси, сиёсатшунослик, тарих ва б.);
г) давлат ва ҳуқуққа оид ҳодисаларни бевосита амалиётда қўллаш (норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни шарҳлаш, ҳуқуқ ижодкорлиги, юридик техника ва б.).