3-амалий маш ғулот: тана ҳарорати, пульс, артериал босим ва нафас олишни аниқлаш. ҚОн айланишига таъсир этиш чоралари

Хантал билан ўраб қўйиш. Бунинг учун 1 литр қайнаган сувга болалар учун 30 гр, 
катталар учун 100 гр хантал порошоги қўшиб аралаштирилади, сўнгра унда сочиқни 
ҳўллаб, яхшилаб сиқиб ташлангандан кейин керакли жойга ўраб қўйилади, устидан 
чойшаб ёпилади. Болаларда 5 минут, катталарда 10 минут тургандан кейин илиқ сув 
билан чайилади ва қуритиб, артиб ташланади. 
Нам ва қуруқ иссиқнинг ишлатилиши.
Иситувчи компресс учун пахта, одекалон, 
ароқ, компресс қоғози, дока керак бўлади.
Маҳаллий иситувчи компресс кўпинча яллиғланиш жараёни тез сўрилиши учун 
ишлатилади. Бундан ташқари, оғриқни қолдиради, қон томирларини кенгайтиради, 
моддалар алмашинувини кучайтиради. Тери шикастланганда йирингли яралар бўлганда 
иситувчи компресс қўйилмайди. Иситувчи компрессни ишлатиш учун докани бир неча 
қават қилиб буклаб, 10-14° ли илиқ сувга солинади ва сиқиб ташланади. Кейин мумланган 
қоғоз ёки клеёнка қўйиб, устидан пахта билан ўралади. Бунда ҳар бир қават олдинги 
қаватга қараганда 3-5 см каттароқ бўлиши керак. Шу тартибда тайёрланган компресс 
баданга қўйилиб, кейин бинт билан маҳкамланади. Компресс қўйилгандан кейин бемор 
қимирламай ётиши керак. Иситадиган компресс қўйилган жойда иссиқлик ҳосил бўлади, 
бу қон томирларига, терига ва тери ости тўқималарига, организмнинг чуқур жойлашган 
тўқималарига ижобий таъсир кўрсатади.
Иситувчи компресс организмдаги яллиғланиш жараёнининг тузалишига, йиринг ҳосил 
бўлиш жараёни тўхташига сабаб бўлади ва оғриқни камайтиради. Компресс қўйилган 
жойнинг намлигини, ҳароратини вақти-вақтида қўл билан текшириб туриш керак. 
Компрессни узоқ муддатга қўйиш мумкин эмас. Бундай ҳодиса содир бўлмаслиги учун 
компрессни алмаштириш вақтида тери одеколон ёки спирт билан артилади.
Иккинчи марта компресс қилиш учун янги материал ишлатилади. Бундан ташқари, 
иситувчи компресс учун 40 фоизли спирт ёки ароқдан ҳам фойдаланилади. Компресснинг 
иситиш таъсири кучли бўлганлиги учун бактерияларнинг кўпайишига йўл қўймайди. 
Компресс кўпроқ организмнинг бирор қисмига қўйилади. Бунинг учун бир неча қават 

---

салфеткани иссиқ сувга (50-60°) ботириб олиб, тегишли жойга қўйилади, устидан клеёнка 
ва жунли газлама билан яхшилаб ўраб, бинт билан боғланади. Компресс ҳар 10-15 
минутда алмаштириб турилади. Компресс қилинган жойда қон айланиши яхшиланиб 
яллиғланиши камаяди.