26- mavzu. Odam ekologiyasi. Odamning ekologik differensiatsiyalanishi

Tabiatni va yashash muhitini muhofaza qilish choralari.
Ta- 
biatni muhofaza qilish uni q o‘ l tekkizmasdan saqlash kerak deb 
tu sh u n ish emas. Bu m u h ofaza ch oralari tabiiy resurslardan 
foydalanish va o'rnini to ‘ ldirish o'rtasida muvozanat saqlashga qara- 
tilgan b o ‘ lishi lozim .'Biosferaning quw atini o ‘ z holatida saqlashga 
harakat qilish lozim.
Eng asosiysi, biosferada moddalar va energiya davriy aylanishini 
buzilm aslikka, biosferaning biologik m ahsuldorligini o ‘ zgartir- 
maslikga harakat qilmoq zarur.
Biosferadagi o ‘ zgarishlarning inson genofondiga yetkazayotgan 
zararini aniqlabgina qolmasdan insonning irsiyatini zararli omillar 
ta’ siridan saqlash choralarini ishlab chiqish va amalga oshirish lozim.
Buni amalga oshirish uchug populatsiyalarda genetik moni-toring 
amalga oshiriladi.
Genetik monitoring
— bu: atrof-muh.it zararli omillarining 
mutagen faolligini baholash uchun o‘ta sezgir test-sistemalarni
yaratish, insonlar populatsiyalarida kechayotgan genetik
jarayonlarni samarali kuzatib borishga imkon beruvchi usullarni
topishdir.
Insonlar populatsiyalarida genetik m onitoring o ‘ tkazishning 
quyidagi tadbirlari y o ‘ lga qo‘ yilgan:
I. Tibbiy statistik ma’lumotlardan foydalanib genetik yukni
aniqlash.
Buning uchun quyidagi ko‘ rsatkichlar tahlil qilinadi:
A. Spontan abortlar chastotasini aniqlash.
B. 0 ‘lik tug'ilishlar chastotasini aniqlash.
D. Tug‘ma va orttirilgan kasalliklar chastotasini aniqlash.
II. Dominant mutatsiyalar fenotipini aniqlash.
III. Mutant oqsillarni aniqlash uchun qon zardobida oqsillarni 
elektroforez usulida o‘rganish.
IV. Spontan abortlar, o‘lik tug'ilishlar, chala tug'ilishlar va