25-ma'ruza uzun liniyalar

+j j


Barqaror soha

Nobarqaror soha

+

-

0

- j



+ j

- j

0

р₅ = а₅ + jω₅
●

●
р₆ = а₅ - jω₅

●
р₃ = -а₂ – jω₂


р₂ = -а₂ + j ω₂
●

+

-

●
р₄ = а₄

●
р₁ = -а₁

1. Aperiodik jarayon (ravon o’zgaradigan jarayon)

X(t)

C_i

a_i > 0





0

O’suvchi sinusoyda



t

O’suvchi eksponenta

2. Tebranish jarayoni

a < 0



_it

0

х(t)

Аsin _i

Turg’unlashgan rejim


a = 0



_it

0

х(t)

Аsin _i





a > 0


30.3. Avtogeneratorlar

U₀

Tashqi ta’sirsiz hosil bo’ladigan tebranishlar – avtotebranishlar deyiladi (majburiy tebranishlardan farqli).

Ichida avtotebranishlar hosil bo’ladigan maxsus qurilma avtoge- nerator deb ataladi (masalan: soat, yuraq, o’pkaning harakati, planeta-larning harakati va h.k.).
Avtotebranishlarning xususiyatlari:
1) tashqi ta’sirlardan hosil bo’lmaydi, sistema o’zining tebranish xususiyatidan hosil bo’ladi;
2) tebranishlar shakli, ularning amplitudasi va chastotasi sistemaning o’z xususiyatidan aniqlanadi;
3) hosil bo’layotgan avtotebranishlar maxsus energiyaga ega (sistemada o’z manbai bor).

Parallel tebranish konturiga asosan LC – avtogeneratorni tashkil etish mumkin. Misol uchun uni ko’rib chiqamiz.

30.3.1. LC– avtogenerator

Yo’qotishli (nobudgarchilikka ega) parallel tebranish konturidagi tebranish jarayonini ko’rib chiqamiz.

0



 t

L₁

С

+

i_L

М

i_к

e

-

-
Erkin tebranishlar – so’nuvchi. Bularni noso’nuvchi qilish uchun konturga issiqlik yo’qotishlarini qoplaydigan energiyani kiritish kerak. Bu jarayonni bajarish mumkin bo’lgan sxemani keltiramiz: