21-боб. Ингичка ичак тутилиши

Инвагинация

Инвагинация болалар учун хос бўлган касаллик бўлсада (35-боб), у жуда камдан кам ҳолларда катталардаги ингичка ичак тутилишининг ҳам сабаби бўлиши мумкин. Катталарда инвагинацияга асосан органик сабаблар (масалан, яллиғланиш ва ўсма жараёнлари) “туртки” бўлади, уларда болалардаги сингари идиопатик инвагинация кам учрайди. Ингичка ичакнинг ўз-ўзига ёки илео-колик инвагинация сабабли тўла ИИТ га дучор бўлган (олдин қоринда операция бўлмаган) беморлар операция қилинишлари керак. Ультратовуш текшируви ва компьютер томографияси ёрдамида операциядан олдинги даврда аниқ ташхис қўйиш мумкин (кўп сонли концентирланган ҳалқалар – ичак ичидаги ичак), аммо бу текширувлар операция вақтида айнан нима қилиш кераклигини (ичакни кесиш керакми-йўқми) айтиб бера олмайди. Инвагинацияни тўғирлагач, у ерда ишемия ёки малигнизациянинг белгилари бўлмаса (яъни, идиопатик инвагинация бўладиган бўлса), бундай ичакни қорин бўшлиғида шундайлигича қолдириш мумкин.

Ўсма касалликлари борлиги маълум бўлган беморлар

Меъда ёки йўғон ичак саратони билан операция қилинган беморлар орадан 1-2 йил ўтгач, ИИТ клиникаси билан мурожаат қилиб келишлари мумкин. Бунда олдинги операцияда нима топилганлигини аниқлашга ҳаракат қилинг. Клиник жиҳатдан кахексия, асцит ва қоринда пайпасланувчи ҳосила тарқалган карцинаматоздан дарак беради. Бу ҳам тиббиётга, ҳам маънавиятга оид масала. Бир томондан, обструкцияни бартараф этиб, беморга келажакда сифатли ҳаёт тақдим этгингиз келади. Бошқа томондан эса, ҳаёти якунланиб бораётган беморни кераксиз операциядан сақлаб қолишга интиласиз. Ҳар бир ҳолатга яхшилаб, сифатли баҳо бериш керак. Касалликнинг ортга қайтмас даражага етгани аниқланмаса, обструкцияни жарроҳлик усулида даволаш тўғри бўлади. Аксарият ҳолларда бундай беморларда битишмалар топилади. Бошқаларда эса ичакнинг маълум бир қисми маҳаллий пролифератив жараён ёки метастаз билан ёпилган бўлиши мумкин ва уларга айланма анастомоз қўйиш керак. КТ ёрдамида тарқалган карценоматоз ташхиси қўйилган бўлса, уларга паллиатив операция бўлмиш тери орқали гастростомия бажариш маъқул ҳисобланади, шунда ушбу беморлар суюқлик қабул қилиш ва ўз уйларида ёки қариялар уйида тинчгина бандаликни бажо келтириш имконига эга бўладилар.