2. ҚУрилишнинг тайёргарлик давр ишларини ташкил этиш

МУНДАРИЖА

КИРИШ........................................................................................................................4

1. ҚУРИЛИШ ХУДУДИ ХАРАКТЕРИСТИКАСИ ...............................................5

1.1. Қурилиш шароитлари..........................................................................................6

2. ҚУРИЛИШНИНГ ТАЙЁРГАРЛИК ДАВР ИШЛАРИНИ ТАШКИЛ ЭТИШ..7

2.1.Қурилиш майдонидаги вақтинчалик турар жой ва иншоотлар .......................9

3. ҚУРИЛИШНИНГ АСОСИЙ ДАВР ИШЛАРИНИ ТАШКИЛ ЭТИШ............11

3.1. Ер полотнасини барпо этиш..............................................................................11

3.2. Cунъий иншоотларни барпо этиш...................................................................17

3.3. Йўл изини барпо этиш ва балластлаш ишлари мажмуасини ташкил этиш..21

3.3.1. Йўлни балластировка қилиш..........................................................................26

3.4. Бинолар қурилишини ташкил этиш..................................................................28

4. ҚУРИЛИШНИНГ ЯКУНИЙ ДАВР ИШЛАРНИ ТАШКИЛ ЭТИШ..............31

5. ҚУРИЛИШНИ ТАШКИЛ ЭТИШ КАЛЕНДАР ГРАФИКЛАРИ.....................33

5.1.Қурилишни ташкил этишнинг календар графигини ишлаб чиқиш...............33

5.2.Қурилишни ташкил этишнинг тармоқли графигини ишлаб чиқиш...............33

6. ҚУРИЛИШНИНГ ТЕХНИК-ИҚТИСОДИЙ КЎРСАТГИЧЛАРИ .................34

7. МЕҲНАТНИ МУҲОФАЗА ҚИЛИШ ТАДБИРЛАРИ ......................................34

7.1.Меҳнатни муҳофаза қилиш................................................................................34

7.2. Атроф муҳитни муҳофаза қилиш ....................................................................36

Фойданилган адабиётлар .........................................................................................37

КИРИШ

Бугунги кунда Ўзбекистон Республикаси жадал ривожланаётган давлатлардан бири бўлиб, унинг иқтисодиёти бозор муносабатларига йўналтирилган. Давлатимизда саноат ва қишлоқ хўжалиги тормоқларининг барқарор ишлашига ривожланган транспорт тизими ёрдамида эришмоқда ва унда етакчи ўринлардан бирини темир йўл транспорти эгалайди.

Мустақиллик даврида Ўзбекистон Республикасида бунёдкорлик ишларига катта эътибор берилмоқда. Темир йўлларни қуриш ҳам шулар қаторида алоҳида ўрин тутади.

Биринчи Призидентимиз Ислом Каримовнинг ташабуси билан қурилган “Ангрен - Поп” темир йўли линияси Фарғона водийсини юртимизнинг марказий ҳудудлари билан боғлаш имконини берди. Шу билан бирга “Ангрен - Поп” темир йўл линияси фойдаланишга топширилиши мамлакатимизда ягона миллий темир йўл тизимини яратилишига имкон яратди.

Ушбу қурилган “Ангрен – Поп” линиясининг узунлиги 123 км дан иборат бўлиб, бу йўналишда 285 та сув ўтказадиган қувурлар, сунъий иншоотлардан - узунлиги 19.1кмли тоннел ва 17 та кўприк барпо этилган.

Ўзбекистон Республикаси Президенти  қарори билан  Навоий–Конимех–Мискен  йўналиши   бўйича   қурилаётган темир йўл  Бухоро–Мискин йўналиши билан ўзгартирилди.

  Ушбу Бухоро–Мискин йўналиши бўйича қурилаётган темир йўл 350 километрдан зиёд. Лойиҳанинг умумий қиймати 283 миллион долларни ташкил этади.

Бухоро – Мискин йўналиши бўйича қуриладиган темир йўлда 8 темир йўл станцияси ва разъездлар барпо этиш белгиланган.

Темир йўл қурилиш ишларига қуйидагилар киради: янги темир йўл қурилиши, иккинчи йўл изини қуриш, темир йўлни электрофикациялаш, темир йўл станцияларини қуриш ва кенгайтириш ва бошқалар.

Курс ишининг асосий мақсади шундаки, янги темир йўл қурилишини ташкил этиш лойиҳасини мукамал ўрганиш, замонавий янги технология ва меъёрий ҳужатларни қўллаган ҳолда.

1. 
   ҚУРИЛИШ ҲУДУДИ ХАРАКТЕРИСТИКАСИ
   

Лойиҳаланадиган янги темир йўл участкаси Ўзбекистон Республикаси Бухоро вилояти ҳудудида жойлашган. Бухоро вилоят географик ўрнига кўра 39°46ꞌ шимолий кенгликлар 64°26ꞌ шарқий узунликлар оралиғида жойлашган.

Бухоро вилояти ер тузилиши жиҳатидан икки қисмга. Денгиз сатхидан 100-110 м баланд бўлган катта шимолий қисмга ва денгиз сатхидан 120-150 метргача баланд бўлган чекка жанубий қисмга бўлиш мумкин.

Ер майдони 41,934 минг кв км ни ташкил этади.

Аҳолиси 1,844 млн кишига тенг

Вилоят маркази Бухоро шаҳри .

Бухоро вилояти маъмурий худудий тузилиши бўйича 11 та туман ва 11 шаҳрига ажратилади.

Вилоят иқлими кескин континентал бўлиб, максимал ва минимал ҳароратлар орасидаги фарқ 78° га тенг. Вилоят ҳудудининг қумлар билан ўралганлиги сабабли ёз кунлари ҳарорат +43°+45° С даражага кўтарилади. Қиш фаслида энг паст ҳарорат -10°-20° С совуқни ташкил этади. Бу ерда ёзнинг иссиқ, қишнинг совуқ келиши об- ҳавонинг сутка давомида кескин ўзгариши, ёғин сочиннинг камлиги, ҳавонинг қуруқлиги вилоят иқлимининг асосий хусусиятларидир.

Автомобиль йўлларининг узунлиги 9820 километрни, шундан қаттиқ қопламли йўллар 4655 кмни ташкил қилади. Вилоятда халқаро классдаги аэропорт бўлиб, ҳозирда турли йўналишлар бўйича ҳаво йўллари билан боғланган. Вилоятда замонавий телефон тармоқлари, коммуникация системалари (алоқа, пейджер, модем ва уяли телефон) радио ва тедевидение мавжуд.


1.1 Қурилиш шароитлари
Қуриладиган янги темир йўл участкаси Қоракўлдаги мавжуд бўлган темир йўлга уланиб, трасса узунлиги 19 км ташкил қилади.

Қоракўлнинг 9+00км дан 20+00 км гача қумли (гурунт тури) ва 20+00 км дан 28+00км гача тупроқ (гурунт тури), зоҳирадаги грунтлар кўтарма барпо этишга яроқли. Трасса бўйлаб грунтлар гуруҳи II гуруҳ.

Кичик сунъий иншотлар участканинг ПК 9+75 да 3ДТБҚ тирқиши d=2.0м, ПК 15+35 да 2ТБТБҚ тирқиши d=2.0м, ПК 19+20да 2ТБТБҚ тиркиши d=2.0м, ПК 23+80 да ТБТБҚ тиркиши d=2.0м бўлган қувурлар жойлашган.

Темир йўл изининг юкори қисми узунлиги 25м ли Р65 рельслар, темир бетон шпаллар звеносидан иборат. Балласт қисмининг 0,2м ни қумли тўшама, 0,25м ни шағалли қатлам ташкил этади. Қумли балласт карьери Қоракўл стансиядан 60 км узоқликда жойлашган. Янги очиладиган балласт карьери трассанинг 15 км да жойлашган. Карьердаги шағалнинг ҳажми 400 мингм³, қатлам қалинлиги 6,2 м , қирқиб олиб ташланадиган қатлам қалинлиги 0,6м. Бир кунда етказаладиган шағалнинг ҳажми 1400-1600 м³ гача. Разъезд станция майдонининг минимал узунлиги 1450м, оралиқ станция узунлиги 1650м бўлиб, қабул қилиш ва йўнатиш йўлларнинг кўндаланг жойлашиши қабул қилинган.Йўллар орасидаги масофа 5,3м, фойдали узунлиги 1050м ташкил этади.

Темир бетон конструкциялар заводи Қоракўл станциясидан 10 км масофада жойлашган. Кичик сунъий иншоотлар ва қуриладиган бинолар учун В станцияси ёнида йиғма темир бетон конструкциялар полигони қурилади. Полигонга қум Қоракўл станциясининг 20 км да жойлашган карьердан олинади. Полигон учун буғ махаллий қозонхонадан, сиқилган хаво – кўчма компрессор ёрдамида етказилади.

Электр энергия Қоракўл станциясида жойлашган пасайтириш станциясидан таъминланади. Разъездларда кўчма электр станциялар жойлаштирилган бўлади. Кичик сунъий иншотлар қуриладиган жойларга қурилиш ашъёлари, темир бетон конструкциялари IV синф трасса орқали, узунлиги бўйича 40% да автойўл орқали, шунингдек қишлоқларора ўтган йўллар бўйича олиб борилади.

Ҳужалик ичимлик сув мавжуд скважина, ариқлар ва қудуқлардан таъминланади.

2. ҚУРИЛИШНИНГ ТАЙЁРГАРЛИК ДАВР ИШЛАРИНИ ТАШКИЛ ЭТИШ

Қурилишга тайёргарлик даврида қуйидаги ишлар бажарилиши керак:

• 
  Трассани қайта тиклаш;
  
• 
  Қуриладиган темир йўлга ажратилган йўлакларни тайёрлаш;
  
• 
  Вақтинчалик автомобиль йўлларни қуриш;
  
• 
  Вақтинчалик алоқа линияларини қуриш;
  
• 
  Объект атрофида вақтинчалик турар жойларни қуриш ва ҳ.к.
  

Янги темир йўл линияси қурилиш умумий муддати 22 ой бўлиб, шундан 6 ой ташкилий тайёргалик даврига киради.

Тайёргарлик ишлари учун меҳнат сарфларни қуйидаги формула орқали аниқланади:

Т_тт= Н • К_ра • L, киши-кун(1)

бу ерда: Н – 1км асосий йўл узунлигига келтирилган меҳнат сарфи,

киши-кун [5]

К_ра–ер ишларининг 1км асосий йўл узунлигига келтирилган

ҳажмига боғлиқ ҳолда ресусларни аниқловчи коэффициент,[5]

Қуриладиган темир йўл 1 км асосий йўл узунлигига келтирилган профил ҳажмига қараб қурилиш тоифаси аниқланади.

V_1км = , минг м³(2)

V_проф= V_ўй+ V_кўт , минг м³(3)
бу ерда: V_проф– ер ишлари профил ҳажми, (1-жадвал ).∑V_ўй=7313 м³

∑V_кўт=501566 м³

L- қуриладиган янги темир йўл узунлиги, топшириқдан L=19км.
V_1км ==26.78 минг. м³

Ер ишларининг 1км асосий йўл узунлигига келтирилган асосий профил ҳажмига боғланган ҳолда, янги темир йўл қурилиши меҳнат сарфи бўйича III тоифали деб қабул қиламиз.

Т_тт =460*1,1*19=9614 киши-кун

Ташкилий тайёргарлик ишларида қатнашадиган ишчилар сони қуйидаги формула орқали аниқланади:

N_тт= , киши(4)

бу ерда: t_тт – тайёргалик даврининг давомийлиги, иш кунлар

t_тт = t_тах • К_л , иш куни(5)
бу ерда: t_тах – тақвими тайёргарлик даврининг давомийлиги, t_тах = 5 ой,

К_л – байрам ва дам олиш кунларини этиборга олган коэффициент,

К_л =0,71 га тенг деб қабул қиламиз.
t_тт=107 иш кунлар
N_тт =9614/107=90 киши

Асосий қурилишда иштрок этадиган умумий ишчилар сони қуйидаги формула орқали аниқлаймиз:

N_ақ = N_тт • 1,7 киши(6)
Асосий ишда иштрок этадиган умумий ишчилар сони
N_ақ = 90• 1,7 = 153 киши
1-жадвал. Ер ишлари ҳажми

Uchastka (PK boshi va PK tugashi)	Ishchi belgilarining o'rtacha qiymatlari		Element uzunligi (km)	Hajmlar
	ko'tarma	o'yma		ko'tarma	o'yma
1	2	3	4	5	6
9+000 10+250	1.75		1.25	22611
10+250 12+250	1.1		2.0	20000
12+250 15+350	2.75		3.1	99631
15+350 18+100	2.5		2.75	77949
18+100 18+350	1.7		0.25	7875
18+350 18+500	0.55		0.15	750
18+500 19+100		1.25	0.6		7313
19+100 19+450	2.05		0.35	7700
19+450 28+000	2.65		8.55	265050

2.1 Қурилиш майдонидаги вақтинчалик турар жой ва иншоотлар

Вақтинчалик турар жой майдони қуйидаги формула орқали аниқланади:

F = N (0,7 • К_с • f₁ + 0,3 • f₂ ), м²(7)
бу ерда: N – асосий ишда иштирок этадиган умумий ишчилар сони, киши.

f₁ – оилавий ишчилар учун турар жой майдони, меъёр бўйичаf₁=9м², [10].

f₂ – ёлғиз ишчилар учун турар жой майдони, меъёр бўйича f₂ =6м²,[10].

К_с – оилавий коэффициент бўлиб, тайёрлаш даври учун К_с=1,8,

асосий иш даври учун Кс=2,2[10].

0,7 ва 0,3 – қурилиш коэффициенти бўлиб, оилавий ишчилар ва ёлғиз

ишчилар сони муносабати, [10].
Вақтинчалик турар жой майдони:
F = 153*( 0.7*1.8*9 + 0.3*6 )= 2010м²
Вақтинчалик турар жой бинолари ва комунал ҳизмат иншоотлари қурилиши бўйича меҳнат сарфи жадвал шаклида ҳисобланиб 2-жадвалда келтирилган.

2-жадвал . Вақтинчалик турар жойлар таркиби.

№ т.р.	Вақтинчалик бино ва иншотлар номи	Намунавий лойиҳа шифри	Фойдали юза, м^2	Вақтин-чалик бинолар сони	1 бино қурилиши меҳнат сарфи	Умумий меҳнат сарфи
1	2	3	4	5	6	7
1	Ётоқхона	420-11-1	152,8	8	287	2296
2	Турар жой	420-11-3	307	6	460	2760
3	Дўкон	420-11-13	261	1	485	485
4	Ошхона	420-11-2	155	1	210	210
5	Маънавият ва маърифат хонаси	420-11-15	384	1	529	529
6	Маиший хоналар	420-01-35	194,6	1	75	75
7	Мактаб	420-11-10	155,7	1	210	210
8	Болалар боғчаси	420-11-89	309,5	1	390	390
9	Идора ва тиббий хона	420-11-14	155,3	1	190	190
Жами:							7145

3. ҚУРИЛИШНИНГ АСОСИЙ ДАВР ИШЛАРИНИ

ТАШКИЛ ЭТИШ
Янги темир йўл линияси қурилишида асосий даврда қуйидаги ишлар амалга оширилади;

• 
  ер полотнасини барпо этиш;
  
• 
  сунъий иншотларни қуриш;
  
• 
  темир йўлнинг юқори қисмини ётқизиш;
  
• 
  темир йўлга балласт қатламини тўсаш;
  
• 
  темир йўл таълуқли биноларни қуриш;
  
• 
  алоқава СЦБ тузилиши;
  
• 
  электр таъминотни.
  

1. 
   . Ер полотносини барпо этиш
   

Ер полотнасини барпо этиш ишларини лойиҳалаш ер ишлари ҳажмини ҳисоблашдан бошланади. Ер ишлари ҳажмлари узунлиги 17км га тенг бўйлама профил учун ўртача ишчи отметкаларга асослангн ҳолда ҳисобланади. Ер ишлар ҳажмлари ҳисоби 1- жадвалида келтирилган.Унга асосланган ҳолда ер ишларининг профил кубатураси қуйидаги формула орқали аниқланади.