2 soat 4-Mavzu: qog‘oz va karton bilan ishlash ishning maqsadi

№ 4. AMALIY MASHG‘ULOT

(2 soat)

4-Mavzu: QOG‘OZ VA KARTON BILAN ISHLASH
Ishning maqsadi: Qog‘oz va karton to‘g‘risida ma’lumotlar yig‘ish, ularning turlarini vaxususiyatlarini hamda qog‘oz va kartondan buyum tayyorlash texnologiyasini o‘rganish.
Ishni bajarish tartibi:
1.Qog‘oz va karton bilan ishlash to‘g‘risida umumiy ma’lumotlar.

2. Qog‘oz va karton xususiyatlari. Ularning turlari va navlari

3. Qog‘oz va kartondan buyumlar tayyorlash va uning texnologiyasi.

4. Olingan natijalar to‘g‘risida yozma hisobot tayyorlash.

Hisobot
Qog`oz va karton xususiyatlari. Ularning turlari va navlari

Odamlar asrlar davomida o`z xotiralarini suyakka, toshga, hayvonlar terisiga bitik qilib keldi. Fikrlarning ilk shakli muayyan shartli belgilar bilan ifodalangandir. Dastlabki kitoblar - qoyalar bo`lib, ibtidoiy odamlar unga ovchilik qurol-yarog`lari, o`rmon va sahroda yashovchi hayvonlarning rasmlarini o`yib ishlaganlar.

Osuriya podshohi Ashurbanipal eramizdan oldingi 7 asrda o`z poytaxtida sopol kitoblarning katta kutubxonasini tashkil etgan bo`lib, bu kitob namunalari bizgacha yetib kelgan.

Qadim Hindistonda yozuvlar palma barglariga bitilgan. Palma yaproqlarini quritib, ulardan eskiz plastinkalar qirqib olinib keyin tush bilan yozilgan, bu plastinkalar so`ng bir-biriga mustahkamlanib, jildi yaxshi silliqlangan taxtachalardan qilingan, ustiga bezak berilib kitob holiga keltirilgan.

Novgorod ruslari qayin po`stlog`ida yozishgan.

Eramizdan V asr muqaddam Uzoq Sharq mamlakatlarida shoyiga yozish rasm bo`lgan. Bu ham qimmatbaho material bo`lib, madaniyat rivojlanib borgan sayin yozish uchun arzon materialga talab orta borgan. Olimlar qog`ozni birinchi marta ipak namati tayyorlanayotgan vaqtda paydo bo`lgan deb taxmin qiladilar.

Anchagina pishiq, arzon xom ashyodan tayyorlanadigan qog`oz barcha mamlakatlarda keng qo`llana boshladi.

Biroq qog`ozni tayyorlashning bu jarayoni juda unumsiz edi, qog`ozga talab esa borgan sari ortardi. Keyinchalik xom ashyoni maydalashda o`g`ir o`rniga tegirmon toshidan foydalanila boshlandi.

Gazeta qog`ozi eng arzon va ko`p tarqalgan qog`oz turidir. Sifatiga ko`ra uncha pishiq emas, namlikni va yelimni yaxshi singdiradi.

Yozuv qog`ozi – sathi silliq, yelim singdirilgan, namlikni kamroq singdiradi. Narsalarni konstruksiyalash, muqovalash, kartondan yasalgan narsalarni yelimlashda juda qulay.