2. Nerv markazlarining fiziologik xususiyatlari. Markaziy nerv sistemasi bo’limlarning yoshga oid xususiyatlari

 

Organizm reflektor faoliyatining yosh xususiyatlari. 

Nerv sistemasining faoliyati reflektor tarzida amalga oshadi. Ichki va tashqi 

muhit  ta’sirlariga  markaziy  nerv  sistemasi  orqali  qaytariladigan  javob  reaksiyasi 

refleks deb ataladi. Tashqi ta ’sirlar eng avvalo o ia sezgir periferik nerv uchlari - 

retseptorlar orqali qabul qilinadi. Nerv sistemasi tashqi ta’sir natijasida faol holatga 

kelib,  qo‘zg‘alishni  javob  qaytaruvchi  organga  o'tkazadi.  Refleksning  yuzaga 

chiqishida qo‘zg‘alish o’tadigan yo’l refleks yoyi deyiladi. Qo‘zg‘alishning o’tishi 

va  refleks  hosil  bo’lishi  uchun  reflektor  yoy  butun  bo’lishi  kerak.  Refleks  yoy 

retseptor, markazga intiluvchi nerv, ya’ni afferent nerv, nerv markazi (orqa va bosh 

miya), markazdan qochuvchi nerv, ya’ni efferent nerv va ish bajaruvchi organ yoki 

effektor  organdan  tashkil  topgan.  Retseptorlar  joylashishiga  qarab  tashqi  - 

ekstroretseptorlar va ichki interretseptorlarga bo’linadi. 

Ekstroretseptorlarga  teri,  ko‘z,  quloq,  hid  bihsh,  ta’m  bihsh  organlarida 

joylashgan retseptoriar kiradi, ular turli xildagi tashqi ta’sirni qabul qiladi.  

Interretseptorlar  esa  ichki  organlarda  joylashgan,  ular  organizmning  o‘zida 

hosil bo'ladigan ta’sirni qabul qiladi.  

Prioprioretseptorlar 

muskullar,  paylar  va  bo‘g‘imlarda  joylashgan 

retseptorlardir.