2-mavzu: hozirgi zamon dunyo siyosiy kartasi reja

Davlatlar
Maydoni, km^2
1	Rossiya (RF)	17 125 187
2	Kanada	9 984 670
3	Xitoy	9 598 962
4	Amerika Qo’shma Shtatlari (AQSh)	9 519 431
5	Braziliya	8 514 877
6	Avstraliya	7 686 850
7	Hindiston	3 287 590
8	Argentina	2 780 400
9	Qozog’iston	2 724 902
10	Aljir	2 381 740

Aholisi soni bo’yicha ham dunyo mamlakatlari guruhlanadi va ushbu guruhlanish har doim o’zgarib turadi.

Geografik o’rnining xususiyatlariga ko’ra mamlakatlar dengiz bo’yi, yarimorol, orol, arxipelag va dengizga chiqish yo’li bo’lmagan davlatlarga bo’linadi. Bundan tashqari mamlakatlar siyosiy geografik o’rniga (SGO’) ko’ra makro, mezo va mikro - o’rin dunyo siyosiy xaritasidagi o’rni xususiyatlarini ko’rsatadi. U mamlakatning dunyoni eng muhim iqtisodiy markazlari, transport va savdo yo’llari, davlatlar integratsiyasi guruhlari, turistik (sayohat) oqimlariga nisbatan baholanadi. Shu sababdan geografik o’rin iqtisodiy va siyosiy ahamiyatga ega.
Mamlakatlarni iqtisodiy geografik o’rni bo’yicha guruhlaydigan bo’lsak, dengiz yo’liga ega bo’lgan va dengiz yo’liga chiqish imkoniyati berk bo’lgan mamlakatlarga ajratish mumkin (2-jadval).
Davlatlarning tavsiflanishi ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish darajasi bo’yicha olib boriladi. Mamlakatlar iqtisodiy-ijtimoiy rivojlanish darajasini jahonning eng nufuzli xalqaro tashkilotlari BMT, Jahon banki va Xalqaro Valyuta fondi belgilab beradi. Hozirgi davrda dunyoda uchta guruhga xos mamlakatlar mavjud:

1. 
   Iqtisodiy rivojlangan mamlakatlar;
   
2. 
   Rivojlanayotgan mamlakatlar;
   
3. 
   Bozor iqtisodiyotiga o’tish davri mamlakatlari.
   

2-jadval