2-mavzu. Fotosintez va pigmentlar. Fotosintezning yorug‘lik va qorong‘ulik reaksiyalari

 
 
MAVZU:
 FOTOSINTEZDA UGLEROD O‘ZLASHTIRILISHI YO‘LLARI. FOTOSINTEZNING 
FIZIOLOGIK VA EKOLOGIK
ASPEKTLARI 
 
Reja. 
1.
Fotosintezda karbonat angidridning o‘zlashtirilishi. 
2.
Fotosintezning C
3
, C
4
va CAM yo‘llari. 
3.
Fotosintez ekologiyasi. 
4.
Fotosintezga ta’sir etuvchi omillar. 
5.
Fotosintezning kunlik va mavsumiy jadalligi. 
6.
Fotosintez va hosildorlik. 
 
Tayanch so’zlar:
Fotosintez, yorug’lik energiyasi, kimyoviy energiya, sxematik tenglama, 
o’rganish bosqichlari, barg tuzilishi, funksiyalari, xloroplastlar, tuzilishi, kimyoviy tarkibi, hosil bo’lishi, 
pigmentlar, xlorofillar, karotinoidlar, fikobilinlar, fikoeritrin, fikosianin, strukturalar, funksiyalari, 
yorug’lik spektrlari, fotosintez bosqichlari, reaksiyalar, yorug’lik energiyasi, Xill reaksiyasi, fotosintetik 
fosforlanish, siklik fosforlanish, nosiklik fosforlanish, NADF. N
2
, ATF, ADF, fosfor kislotasi. 
 
Fotosintezda karbonat angidridning o‘zlashtirilishi
 
Fotosintezning ikkinchi bosqichi- qorong‘ulik bosqichi deyiladi. Chunki bu bosqichda boradigan 
reaksiyalar yorug‘lik talab qilmaydi va CO
2
ning o‘zlashtirilishi bilan harakterlanadi. Yorug‘lik 
bosqichining asosiy maxsuloti bo‘lgan ATF va NADF N
2
lar karbonat angidridning o‘zlashtirilib 
uglevodlar hosil bo‘lishida ishtirok etadi. 
Karbonat angidridning o‘zlashtirilishi ham oddiy jarayon emas. U juda ko‘p bioximik 
reaksiyalarni o‘z ichiga oladi. Bu reaksiyalarning harakterlari to‘grisida batafsil ma’lumotlar 
bioximiyaning yangi usullarini qo‘llash natijasidagina olinadi. 
1
Lincoln Taiz., Eduardo Zeiger. Plant physiology. USA, University California, Los Angeles. 2002.Pp.111-142 

---

Hozirgi paytda CO
2
ni o‘zlashtirishning bir necha yo‘li aniqlangan: 
1) C
3
-yo‘li (Kalvin sikli); C
4
-yo‘li (Xetch va Slek sikli); CAM-yo‘li.