2-мавзу. Фалсафий тафаккурнинг ривожланиш босқичлари: Шарқ ва Ғарб фалсафаси. Режа

2.2. Антик давр фалсафаси. Илк ва ўрта аср Ғарб фалсафаси ривожланишининг умумий белгилари.
Антик фалсафани эрамиздан аввалги VII-VI асрлардаги яратилган Юнонистон ва Римдаги фалсафий таълимотлар жамланмаси дейиш мумкин. Айниқса унинг пайдо бўлиши ва ривожланишига қадимги Юнонистонда ҳукм сурган қулай ижтимоий-иқтисодий ва сиёсий шароит: сиёсий эркинлик, ҳунармандчилик ва савдо-сотиқнинг ривожланиши, шаҳар-давлат (полис)лардаги фаол сиёсий ва фуқаролик ҳаёти ва бошқалар омиллар ёрдам берган. Антик фалсафа қадимий маданиятнинг барча жиҳатлари билан чамбарчас боғлиқдир. Шу боисдан фалсафа (философия)ни қадимги Юнонистон ва Римдаги буюк маданий юксалиш натижаси сифатида баҳолаш мумкин. Философия – (“фило” – севаман, “софия”- донолик) атамаси биринчи марта Пифагор томонидан қўлланилган. Қадимги фалсафа - бу инсониятнинг фалсафий онги ривожланишидаги ягона ва ноёб, аммо якка ҳодиса эмас. Қадимги мифологиянинг санъат ва шеъриятда қайта ишланиши натижасида, шунингдек, фалсафий фикрни дунё ва инсон ҳақидаги мифологик ғоялар асирлигидан халос қилиш натижасида Шарқ мамлакатларидан Юнонистон шаҳарларига кўчирилган астрономик, математик ва бошқа билимларнинг асослари туфайли шаклланди. Милоддан аввалги асрларда дастлабки фалсафий ва космологик тизимлар вужудга келди, унда афсона қарашларнинг асоси эмас, балки фикрни ифодалашнинг образли воситаси ролини ўйнади.

Қадимги фалсафа	Миллоддан аввалги VI асрдан милодий VI асргача
Ўрта асрлар фалсафаси	Милоддан аввалги II асрдан – милодий XIV асргача
Уйғониш даври фалсафаси	XV-XVI асрлар
Янги давр фалсафаси	XVII-XIX асрлар
Энг янги давр фалсафаси	XX-XXI асрлар