2-Ma’ruza: Falsafiy tafakkur taraqqiyoti bosqichlari: Sharq va G’arb falsafasi. Reja


YAngi  davr  falsafasining  tabiiy-ilmiy  asoslari



Download 417,03 Kb.
Pdf ko'rish
bet7/12
Sana12.09.2021
Hajmi417,03 Kb.
#172221
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
2- Maruza. Falsafiy tafakkur taraqqiyoti bosqichlari Sharq va G’arb falsafasi. falsafasi. 9824d485987509b8ded2f65b66ce18c9

YAngi  davr  falsafasining  tabiiy-ilmiy  asoslari.  XVII  asrdan  boshlab 

tabiatshunoslik  jadal  sur‘atlarda  rivojlanadi.  Dengizlarda  kemalarning  yurishiga 

ehtiyojning  ortishi  astronomiyaning  rivojlanishini,  shaharsozlik,  kemasozlik, 

harbiy  ish  –  matematika  va  mexanikaning  rivojlanishini  belgilaydi.  YAngi  fan 

avvalo  moddiy  ishlab  chiqarish  amaliyotiga:  to‘qimachilik  sanoatida  mashinalar 



ixtiro  qilinishiga,  ko‘mir  va  metallurgiya  sanoatida  ishlab  chiqarish  qurollarining 

takomillashuviga  tayanadi.  E.Torrichelli  havo  bosimi  mavjudligini  eksperimental 

yo‘l  bilan  aniqladi,  simobli  barometr  va  havo  nasosini  ixtiro  qildi.  I.Nyuton 

mexanikaning  asosiy  qonunlarini,  shu  jumladan  butun  olam  tortishish  qonunini 

ta‘rifladi.  R.Boyl  kimyoda  mexanikani  qo‘lladi  va  kimyoviy  element 

tushunchasini  ishlab  chiqdi.  Ingliz  fizigi  U.Gilbert  magnit  xossalarini  va  uning 

amalda  qo‘llanilishini  o‘rgandi.  V.Garvey  qon  aylanishini  kashf  etdi  va  uning 

rolini empirik  usulda  tadqiq  etdi. R.Dekart  va  G.Leybnits  matematika, mexanika, 

fizika  va  fiziologiyaning  rivojlanishiga  ulkan  hissa  qo‘shdi.  Ijtimoiy  fanlarda 

tabiiy  huquq  nazariyasi  ishlab  chiqildi  (Angliyada  T.Gobbs,  Gollandiyada 

G.Grotsiy). sharqda esa fan va falsafa sohasida deyarli yangilanish bo‘lmadi. 

Fanning  bunday  rivojlanishi  o‘z  davrining  falsafasiga  ham  ta‘sir  ko‘rsatmay 

qolmadi.  Falsafada  sxolastika  va  dindan  uzil-kesil  ajralish  yuz  berdi:  diniy 

aqidalarning  hukmronligiga,  cherkovning  ta‘siri  va  tazyiqiga  qarshi  kurashda 

aqlning har narsaga qodirligi va ilmiy tadqiqotning cheksiz imkoniyatlari haqidagi 

ta‘limot vujudga keldi.  

YAngi  davr  falsafasiga  avvalo  tabiatshunoslikdan  kelib  chiqadigan  kuchli 

materialistik tendensiya xos.  

XVII asrda Evropaning yirik faylasuflari qatoriga F.Bekon, T.Gobbs va J.Lokk 

(Angliya),  R.Dekart  (Fransiya),  B.Spinoza  (Gollandiya),  G.Leybnits  (Germaniya) 

kiradi.  


Download 417,03 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish