2. Keramika nima. Fayans olish va sirkorlik sirlari. Keramika

Mavzuga oid tayanch so‘z va iboralar.
Sopol – giltuproq, dala shpati, qum kabi komponentlardantermik ishlov berish natijasida olingan qattiq material.
Tuproqli fayans buyumlari – kulolsozlik buyumlari nomi Bilan yuritiladi. Agar ular sirlangan va gul chizilgan bo‘lsa, sirlangan guldor sopol nomli buyumlar.
Qurilish va sanoat qurilishi materiallari – devorbop va bezakbop sopol buyumlar, kanalizatsiya uchun ishlatiladigan sopol quvurlari sanitariya-kurilish sopol buyumlari.
Ohakli fayans – yumshoq fayans. Bu fayans turiga «turk” fayansi, yarim fayans buyumlari kiradi. Bu mahsulotlar fors sopolsozligiga asoslangan bo‘lib, uning tarkibida gil, kvars, dala shpat iva ohaktosh bo‘lgan.
Qattiq fayans – rangi oq, sopoli g‘ovak, sirti sir Bilan qoplangan bo‘ladi. Bularga vanna, unitaz, umivalnik, bak va boshka buyumlar kiradi.
Sopol buyumlarning xususiyati va ishlatilishi.

Reja:

1. 
   Sopol turlari.
   
2. 
   Sopol buyumlarining xususiyati va ishlatilishi.
   
3. 
   Sopol ishlab chiqarish usullari.
   
4. 
   Sopol ishlab chiqarish istiqboli.
   

Sopolsozlik keramika sanoatining bir qismini tashkil qiladi. “Keramika” yunoncha so‘z bo‘lib, tuproq, fayans, kuydirilgan material yoxud kulolchilik buyumi kabi maʼnolarni anglatadi. Keramika mahsuloti deganda tuproq yoki tuproq bilan boshqa tabiiy mineral xom ashyo aralashmasidan suv qo‘shib plastik massa olish, uni qoliplash va kuydirish yo‘li bilan tayyorlangan texnika, qurilish, xo‘jalik yoki sanʼat buyumi tushuniladi.
Keramika va o‘tga chidamli materiallar texnologiyasi asosida ishlab chiqiladigan buyumlar anʼanaviy keramika (qurilish va nafis keramika), texnika keramikasi (yuqori o‘tga chidamli oksidli keramika, silikat va alyumosilikatli keramika, titanatli, ferritli, karbidli, nitridli, baridli, silitsidli keramika) va o‘tga chidamli materiallar (alyumosilikatli, dinasli, magnezitli, shpinelli, forsteritli modda va xokazo) dan tashkil topgan.
Sopol buyumlari qurilish va sanoat qurilishi materiallari, texnika materiallari va maishiy-xo‘jalik materiallariga bo‘linadi.
Qurilish va sanoat qurilishi materiallariga devorbop va bezakbop sopol buyumlar, kanalizatsiya uchun ishlatiladigan sopol quvurlar, sanitariya-qurilish sopol buyumlari kiradi. Texnika materiallari esa galʼvanika elementlari qobig‘i, kimeviy chidamli sopol buyumi, filtrlovchi kovak sopol, nur texnikasi sopoli kabi mahsulotlardan tashkil topgan. Maishiy-xo‘jalik materiallari va buyumlariga sopoldan yasalgan badiiy-dekorativ buyumlari kiradi.