2. Ishlab chiqarishga ta’sir etuvchi omillar Ishlab chiqarish rejasi ko’rsatkichlar tizimi

 

---

TM=T
ay
+YA
f
+I
san
+T
ish
+E
q 
bu yerda: 
T
ay
 –
tayyor mahsulot qiymati; 
YA
f
 – 
sotishga mo’ljallangan yarim fabrikatlar qiymati; 
I
san
 –
buyurtma asosida bajarilgan sanoat xarakteridagi ishlar qiymati; 
T
ish
 –
ta’mirlash ishlari qiymati; 
E
q
 –
ehtiyot qismlar qiymati. 
Tovar mahsulot amaldagi ulgurji baholarda rejalashtiriladi. 
Yalpi mahsulot tayyor bo’lish darajasiga boliq bo’lmagan holda ishlab chiqarilgan 
jami mahsulot hajmidir. Yalpi mahsulot quyidagi formula orqali aniqlanishi mumkin. 
 
YAM=TM+(N
yo
-N
yb
) 
bu yerda: 
N
yo
 –
yil oxiridagi tugallanmagan ishlab chiqarish qoldig’i; 
N
yb 
 –
yil boshidagi tugallanmagan ishlab chiqarish qoldig’i. 
Tugallanmagan ishlab chiqarish qoldig’i buxgalteriya hisobi yoki enventarizatsiya 
ma’lumotlari bo’yicha aniqlanadi. Bunda quyidagi formuladan ham foydalanish mumkin: 
 
TICH=V
s
*T
s
*T
m
* K
o’ 
bu yerda: 
V
s
 – 
o’rtacha sutkalik ishlab chiqarish hajmi, natural ifodada;
T
s
 –
ishlab chiqarish sikli davomiyligi, kun; 
T
m
 –
mahsulot birligi tannarxi, so’m; 
K
o’
 –
xarajatlarning o’zgarishi koeffitsienti (0,65-0,75). 
Yetkazib berish shartnomalar asosida hisoblanadigan va korxona faoliyati 
samaradorligini belgilab beradigan “sotilgan mahsulot hajmi” ko’rsatkichiga e’tibor 
qaratiladi. Sotilgan mahsulot hajmi quyidagi formula asosida aniqlanadi: