181-guruh talabasi Saparboyeva Adolatbonuning Ogohiyning poetik mahorati fani uchun tayyorlagan taqdimoti


Nogohon gar shodlig’ topsang, anga aldanmag’il



Download 263,52 Kb.
bet33/34
Sana14.07.2022
Hajmi263,52 Kb.
#801031
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   34
Bog'liq
181-guruh talabasi ogohiy

Nogohon gar shodlig’ topsang, anga aldanmag’il,

  • Nogohon gar shodlig’ topsang, anga aldanmag’il,
  • Kim ochib yumg’uncha ko’z yo’qtur baqoyi shodlig’…
  • Shodlig’ hirsi balolarg’a solibtur barchani,
  • Voqif o’l, ey Ogahiy, chekma baloyi shodlig’,
  • degan so’zlarini o’qib, mutafakkir shoir naqadar uzoqni ko’ra olganligi, mutasavviflar “makruh shodlik” degan havoyi, baloyi kulfat, ojizlik va musibat manbai bo’lgan soxta quvonchni u naqadar aniq tavsifu ta’rif qilganiga qoyil qolasan. Bir she’rida talantsiz, demakki, yuzsiz va uyatsiz qofiyabozlarga qarata u:
  • Sen chun nazmingga she’r qo’yding ot,
  • Senga yo’qdurmu she’r elidin uyot?
  • — deydi. Bunday g’irromlik va uyatsizlik bugunga kelib, nainki urf, musobaqaga aylanib ketdi.

Tarixiy asarlari
Ogahiy „Riyoz uddavla" („Saltanat boglari", 1844), „Zubdat uttavorix" („Tarixlar qaymogti", 1 845—46), „Jome' ul-voqeoti sultoniyt' („Sul-tonlik voqealarini jamlovchi", 1857), „Gulshani davlat" („Davlat gul-shani", 1865), „Shohidi iqbol" („lqbol guvohi", 1 872) va boshqa tarixiy asarlarida Olloqulixon,
Rahimqulixon (1 843—46), Muhammad Aminxon (1846 — 55),
Sayid Muhammadxon (1856—64), Muhammad Rahim l l (1864 —191 0) hukmronligi davrida Xorazmda yashagan o'zbeklar, turkman, qoraqalpoq, qozoq xalqlarining tarixi, madaniy va ijtimoiy hayoti, Xiva xonligining boshqa xonliklar bilan munosabati va boshqa tarixiy voqealar aks etgan.
Tarixiy shaxslarga bag'ishlangan asarlari
Ogahiyning yuksak insonparvarlik ruhi bilan sug'orilgan g'oyalari xon va shoir Feruzning siyosiy-ma'rifiy tarbiyasiga ta'sir qilgan. U tarixchi olim sifatida Xiva xonlariga, yirik tarixiy shaxslarga bagtishlab qasidalar yozgan. Ogahiyning „Qasidai nasihat" asari Feruzga bagtishlangan. U Otz nasihatlarida saltanatni boshqarishning yot l-yo'riqlarini ko'rsatadi, mamlakat va xalqni adolat bilan idora etish yo'llarini belgilab beradi. Qasida masnaviy janrida yozilgan bo'lib, unda shoirning siyosiy-ma'rifiy qarashlari yorqin aks etgan. Ogahiy fikricha, har qanday davlat boshligti hokimiyatni mustahkamlash uchun barcha ijobiy fazilatlarga ega bo'lishi lozim. Podshoh himmatli, shijoatli, adolatli, g'ayratli, saxovatli, hayoli, sof niyatli, madaniyatli, hamiyatli, kambag'alparvar botlishi zarur.
Hukmdor shu fazilatlarga ega bo'lsa, uning hokimiyati kamol topadi, mamlakati farovon bo'ladi, degan fikrni ilgari suradi.
Ogahiy davlatni boshqarishning yot llarini ham ko'rsatib o'tgan.
Shoirning flkricha, shoh shariat ahkomlariga qattiq amal qilmog'i lozim. U aysh-ishratdan, fitna va g'iybatdan, g'aflatdan, yalqovlikdan, zulm-razolatdan, chaqimchilikdan, molparastlikdan uzoq bo'li-shi kerak. Feruz Ogahiyning davlatni boshqarish to'g'risidagi maslahatlariga quloq tutgan, uning hikmatli baytlarini marmar toshlarga yozdirib, arzxonalarga qo'ydirgan, ko'p ezgu ishlarni amalga oshirgan. Shu bois ham Ogahiy tarixiy asarlari badiiy nasr sifatida hamda 19-asr
Xorazm voqeligini haqqoniy aks ettiruvchi nodir tarixiy hujjatlar sifatida qimmatlidir.

Download 263,52 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   34




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish