13-mavzu. Meda kasalliklarining ratsional farmakoterapiyasi Reja

Profilaktikasi. Hayvonlarni saqlash va oziqlantirish texnologiyalariga kat’iy rioya qilish, hayvonlarni to‘g‘ri ishlatish, hayvonlarga sifatsiz, juda issiq yoki juda sovuq, ifloslangan hamda zaharli oziqalar berilishini oldini olish, hayvonlarni rejali ravishda ko‘rikdan o‘tkazib turish lozim.
Cho‘chqa bolalarini onasidan barvaqt ajratmaslik, oziqalarga asta-sekinlik bilan o‘rgatib borish kerak.
Meda yarasi (Morbus ulcerosis; Ulcus Ventriculi) - veterinariya uchun shartli nozologik termin hisoblanadi, oshqozonning surunkali kechuvchi retsidivli kasalliklarining yig‘indisi bo‘lib, oshqozonda peptik va simptomatik yaralar hosil bo‘lishi, shilliq pardasining destruktiv jarohatlanishi bilan xarakterlanadi. Ko‘pincha cho‘chqa bolalarida eroziyali va yarali gastrit, sut davridagi buzoqlarda ulserozli abomazit shu nozologik birlikga kiritiladi.
Hamma turdagi hayvonlar, ko‘pincha cho‘chqalar, buzoq va cho‘chqa bolalari hayotining birinchi kunlarida kasallanadi.
Sabablari. Me’da yarasining kelib chiqishida har xil ekzogen va endogen ta’sirotlar, shilliq pardasi trofikasining buzilishi va chuqur yallig‘lanishlar, qon quyilishlar, gemonxoz, trixostrangilidoz, otlar gabronematozi, teylerioz, buzoqlarda esa kazein parchalari etiologik omillar bo‘lishi mumkin. Burdoqichilikda esa hayvonlarni unli, donadorlashtirilgan, makka doni bor oziqalar bilan boqilgan paytlarida kasallikning uchrashi ko‘payadi.
Rivojlanishi. Shilliq qavatni yopib turuvchi shilimshiq barerning emirilishi xlorid kislota va pepsinning me’da devoriga ta’sir etishiga sabab bo‘ladi. Bu yaralar vulqonsimon shaklda bo‘ladi. Yaralarning teshilishi oqibatida qon ketishi va perforativ peritonit kuzatilishi mumkin.
Belgilari. Hayvonning ishtahasi pasayadi, oriqlaydi, ichaklar peristaltikasi susayadi, ich ketishi yoki ich qotishi kuzatiladi. Kamqonlik, kavshovchilarda gipotoniya va timpaniya kuzatiladi. Buzoqlarda sut berishdan keyin sanchiqli og‘riq, cho‘chqa va itlarda ovqatlanishdan so‘ng kekirish, qayd qilish (ba’zan qon aralash) kuzatiladi. Oshqozon bosib ko‘rilganda og‘riydi. Me’da shirasining kislotaligi juda baland bo‘ladi. Oshqozonning perforatsiyasi kuzatilganda esa peritonit belgilari namoyon bo‘ladi.