13-маъруза. Is-lm модели режа

IS - эгри чизиғи ва унинг тенгламаси

IS-эгри чизиғи товарлар хизматлар бозорида фоиз ставкаси R ва даромадлар даражаси Y нинг комбинацияларини характерловчи, бир вақтнинг ўзида асосий макроиқтисодий айният, истеъмол, инвестиция ва соф экспорт функциялари қондириладиган нуқталарни характерлайди. Бу эгри чизиқнинг хар бир нуқтасида инвестициялар ва жамғармалар ўзаро тенг бўлади.

IS-эгри чизиғини Кейнс хочи ва инвестиция функцияси графиги ёрдамида келтириб чиқарамиз. (30-31-32-чизмалар.)
Фоиз ставкасининг К дан R.,га қадар кўтарилиши инвестициялар миқдорини I, дан 12 га кадар камайишига олиб келади. Бу ҳақиқий ҳаражатлар эгри чизигини Ej дан Е,га қадар пастга томон ДЕ= AI га тенг миқдорда сурилишига олиб келади. Окибатда даромадлар миқдори Y, дан Y., қадар


ДУ= ДЕ х ш микдорга пасаяди, 6v ерда (ш = -—————-) .
I ~ о(1 — t) т И1
Демак товарлар ва хизматлар бозорида даромадлар даражаси ва фоиз ставкаси динамикаси ўртасида тескари боғлиқлик мавжуд.
IS-эгри чизиғини, шунингдек, жамғариш, инвестиция функциялари ёрдамида келтириб чиқариш мумкин.

2

31-чизма. Инвестиция функцияси 32-чизма. IS-эгри чизиғи графиги

Даромадларнинг Yj дан Y9 га қадар ўсиши жамғармаларни S, дан S² га қадар ўсишига олиб келади. Натижада инвестициялар I, дан I, кадар Д¹= AS миқдорга кўпаяди. Бу эса фоиз ставкасини R, дан R² га қадар пасайишига олиб келади.

R ўзгармаган ҳолда IS эгри чизиғининг ўнгга ёки чапга силжиши қуйидаги омиллар таъсирида рўй беради:
– истеъмол ҳаражатлари даражаси;
– давлат ҳариди даражаси;
– соф солиқлар (солиқлар – субсидиялар – трансфертлар);
– инвестициялар ҳажмининг (R нинг мавжуд ставкасида) ўзгариши.
IS тенгламасини истеъмол, инвестиция ва соф экспорт функциялари тснгламаларини асосий макроиқтисодий айниятга қуйиб, уни R ва Y га нисбатан ечиб топилади.

34-чизма. Инвестиция функцияси 35-чизма. IS-эгри чизиғи графиги

R га нисбатан топилган IS тенгламаси:
а + е + g 1-b (1-t) + m' 1 b
R = Y + G Та , бу ерда
d+n d+n d+n d+n
T = Та + t x Y

• 
  га нисбатан топилган IS тенгламаси:
  

a + e + g 1 b d+n

• 
  = G Та R,
  

1-b (1-t) + m' 1-b (1-t) + m' 1-b (1-t) + m' 1-b (1-t) + m'

бу ерда Т = Та + t х Y

(1-b (1-t) + т)/ (d+n) IS эгри чизиғнинг Y чизиги нисбатан утишi бурчагини кўрсатади ва фискал хамда пул кредит сиёсати самарадорлигининг нисбий параметрларидан бири хисобланади.

2.