Тў­ғри чизиқнинг умумий тенгламаси Тўғри чизиқнинг бурчак коэффициентли тенгламаси Тўғри чизиқнинг кесмалар бўйича тенгламаси

Текисликда аналитик геометриянинг cодда масалалари.
Режа:

1. 
   Тў­ғри чизиқнинг умумий тенгламаси
   
2. 
   Тўғри чизиқнинг бурчак коэффициентли тенгламаси
   
3. 
   Тўғри чизиқнинг кесмалар бўйича тенгламаси
   
4. 
   Тўғри чизиқнинг нормал тенгламаси
   
5. 
   Икки тўғри чизиқнинг параллелик шарти
   
6. 
   Икки тўғри чизиқнинг перпендикулярлик шарти
   
7. 
   Берилган нуқтадан берилган тўғри чизиққача бўлган масофа
   

Умумий тушунчалар. Фараз қилайлик, бизга икки ва ўзгарувчи миқдорларни боғловчи
(1)
тенглама берилган бўлсин. Бу тенглама ўз навбатида бир ўзгарувчини, масалан ни иккинчисининг, яъни нинг функсияси сифатида аниқлайди. Агар (1) ни га нисбатан ечиб олсак, қуйидагига эга бўламиз:
(2)
бу ерда бир қийматли ёки кўп қийматли функсия бўлиши мумкин, бу функсиянинг қийматлари ўзгарганда узлуксиз ўзгаради деб фараз қилайлик.
ва миқдорларни декарт координаталар текислигининг бирор нуқтасини координаталари сифатида қараймиз. У ҳолда (2) тенглик ўзгарувчининг ҳар бир қийматига нинг аниқ бир қийматини мос қўяди.
Шу сабабли, нинг ҳар бир қийматига текисликнинг координаталари ва бўлган аниқ бир нуқтаси мос келади.
Енди, агар узлуксиз қийматларни қабул қилса, у ҳолда текислигида узлуксиз ўзгариб, нуқталарнинг геометрик ўрнини чизади, бу геометрик ўринни чизиқ деб атаймиз.
Демак, чизиқ координаталари (1) ёки (2) кўринишдаги тенгламани қаноатлантирувчи нуқталарнинг геометрик ўрни экан. (1) ёки (2) тенглама ўз навбатида чизиқнинг тенгламаси деб аталади.
Енди, агар айтилган гапларни умумлаштирсак, берилган чизиқнинг тенгламаси деб, (1) ёки (2) кўринишга эга бўлган шундай тенгламага айтамизки, бу тенглама фақат берилган тўғри чизиқда ётувчи нуқтанинг координаталарини ва нинг ўрнига қўйгандагина қаноатланади.
Агар бўлса, (1) ни 1-тартибли тенглама деймиз, у ифодалайдиган чизиқни тўғри чизиқ деб атаймиз.
А гар бўлса, (1) ни 2-тартибли тенглама, унга мос келувчи чизиқни эса 2-тартибли чизиқ деб атаймиз.
Мисол тариқасида, тўғри чизиқ ва айлананинг тенгламасини тузамиз.