13-маъруза. Is-lm модели режа

11.4. IS-LM моделида макроиқтисодий мувозанат

IS-LM эгри чизиқлари кесишадиган нуқта IS-LM моделидаги иқтисодий мувозанат ҳолатини кўрсатади.

Бу нуқта ўзида шундай фоиз ставкаси «R» ни ва даромад даражаси «У» ни англатадики, бунда товарлар ва хизматлар бозорида талаб ва таклиф ҳамда реал пул маблағларига бўлган талаб ва уларнинг таклифи ўзаро тенг бўлади. (37-чизма.)

37-чизма. IS – LM моделидаги иқтисодий мувозанат

Бу ерда R* –мувозанатли фоиз ставкаси;

Y* – мувозанатли даромад ҳажми.
IS ва LM эгри чизиқларининг ўзаро кесишиши пул таклифи инвестициялар ва жамғармаларни ўзаро тенглаштирувчи фоиз ставкаси шаклланиши учун етарли эканлигини англатади.
IS-LM моделида ишлаб чиқаришнинг мувозанатли ҳажми IS эгри чизигининг R га нисбатан ҳисобланган тенгламасидаги катталикларни LM эгри чизиғи тенгламасига қўйиб, шу тенгламани Y га нисбатан ечиб топилади.

Y = [h ((a+e+g+G-bTa) / (k(d+n) + h (l-b(l-t)+m')]+[(d+n) / (k(d+n) + h (1-b (l-t)+m')] x (M/P)

бу ерда T = Та + t x Y.

Баҳолар даражаси Р ўзгармас бўлган ҳолда Y нинг мувозанатли даражаси ягона бўлади. R нинг мувозанатли даражаси Y нинг мувозанатли даражасини IS ёки LM тенгламасига қўйиб уни R га нисбатан ечиб топилади.

IS эгри чизиғи режалаштирилган ҳаражатларга боғлиқ бўлганлиги учун унинг ўзгариши фискал сиёсатидаги ўзгаришларни характерлайди. LM пул таклифига боғлиқ бўлганлиги учун ундаги ўзгариш монетар сиёсат тадбирлари натижасини кўрсатади.
Бундан хулоса шуки IS-LM модели фискал ва монетар сиёсатнинг иқтисодиётга биргаликда кўрсатадиган таъсирини баҳолаш имконини беради. Давлат ҳаражатларининг ўсиши ёки солиқларнинг камайиши IS эгри чизиғини ўнгга силжитади. Давлат ҳаражатларининг камайиши ва солиқларнинг ошиши эса бу эгри чизиқни чапга силжитади. Худди шунингдек пул таклифининг ошиши LM эгри чизиғини ўнгга, камайиши эса чапга силжитади. IS-LM модели маълум макроиқтисодий натижаларга эришишнинг турли вариантларни кўриб чиқиш имкониятини беради.