13- mavzu: sanoat menejmentining tashkiliy strukturasi

13- MAVZU: SANOAT MENEJMENTINING TASHKILIY STRUKTURASI

1. 
   Boshqaruvning tashkiliy tarkibi to’grisida tushuncha
   
2. 
   Boshqarish strukturasi turlari.
   
3. 
   Menejmentning tashkiliy tarkiblarini tanlash va takomillashtirish
   

1. Boshqaruvning tashkiliy tarkibi to’g’risida tushuncha

Bizga ma’lum boshqaruvning uzluksiz ishlash jarayoni menejment hisoblanadi. Menejmentning tashkiliy tarkibi deganda boshqarish buguni, zveno tarkiblari soni, ularni bir-biriga buysunishi va uzaro bog’liqligi tushuniladi.

Boshqaruv zvenosi - bu aloxida funksiya yoki bir necha funksiyalar mustakil bajaruvchi tarkibiy bulimdan iborat.

Boshqaruv bosqichlari - bu boshqaruvning ma’lum darajadagi aloxida boshqaruv zvenolari (buginlari) yigindisidir. Boshqaruv buginlari va bosqichlari urtasidagi aloka vertikal va gorizontal bulishi mumkin.

Vertikal aloka - rahbarlik va boshqariluvchilar orasidagi aloka.

Gorizontal aloka - bu teng huquqli buginlar urtasidagi aloka.

Boshqaruvni tashkiliy tarkibi to’g’risida suz yuritilganda kupgina adabiyotlarda “struktura” (tarkibi) tushunchasi kullaniladi.

“Struktura” lotincha suz bulib, narsalar tarkibiy kismlarining uzaro bog’liq ravishda joylashishi, tuzilishini bildiradi:

Boshqarish strukturasi deganda boshqaruv maqsadlarini amalga oshiruvchi va funksiyalarini bajaruvchi bir-biri bilan boglangan turli boshqaruv organlari va buginlarining majmuasi tushuniladi.

Boshqarish strukturasi ishlab chiqarish strukturasi bilan xam ifodalanadi. Bunda boshqarishni tashkil etishning dastlabki va belgilovchi omili ishlab chiqarish jarayoni bulib hisoblanadi. U uzaro asosiy, yordamchi va xizmat kursatuvchi jarayonlardan iborat bulib, bu jarayonlar bulimlar va xodimlar urtasida mehnat taksimotini talab kiladi. SHu maqsadda ishlab chiqarish bulimlari va ularga xos bo’lgan boshqaruv apparati tuziladi.

Bulinmalar yigindisi, ularning tarkibi va uzaro aloka shakllari korxonalarning ishlab chiqarish strukturasi tashkil etadi. Xar bir korxona uziga xos ishlab chiqarish strukturasiga egadir.

SHunday kilib, boshqarishning maqsadlari, funksiyalari, vazifalari, ob’ektlari va organlari uning tashkiliy strukturasini belgilab beradi.