120. Бадиий гимнастикада ифодалилик

5.4.1. Mashqlar klassifikatsiyasi.

To‘p bilan bajariladigan mashqlardagi harakatlar quyidagi to‘rtta asosiy guruhlarga bo‘linadi. Bular - siltanishlar va o‘tkazishlar, dumalatishlar, uloqtirishlar va urib olib yurishlar.

Siltanishlar va o‘tkazishlar (84-rasm). Bu harakatlar bir qo‘l bilan ham, ikki qo‘l bilan ham, bajarilishi mumkin. Aylantirishlar, buralishlar, aylantirishlar xarakteriga ega bo‘lgan bir qo‘l bilan bajariladigan harakatlar eng tipik va ko‘p qo‘llanadigandir.

Siltashlar va o’tkazishlar

Ikki qo’llab

Bir qo’llab

Aylantirishlar

Aylanishlar

Siltashlar

84-rasm.
Dumalatishlar. To‘pni dumalatishlar juda ham turli-tumandir. Ular quyidagi ikki guruh: pol bo‘ylab va gavda bo‘ylab harakatlarni tashkil etadilar. Qo‘l, ko‘krak, elka, oyoq bo‘ylab to‘pni bo‘ylama harakatlantirish ko‘rinishidagi gavda bo‘ylab dumalatishlar, shuningdek aylanma harakatlar, masalan, to‘p atrofida panjalar bilan doira ko‘rinishida harakatlar eng ko‘p uchraydi (85-rasm).

Dumalatishlar

Gavda bo‘ylab

Pol bo‘ylab

Aylantirishlar

bo‘ylama

Aylana bo‘ylab

Dumalatishlar

85-rasm.

Uloqtirishlar

Siltash bilan

Itarish bilan

Urish bilan

Polga urib

Uchishda aylantirmasdan

Uchishda aylantirib

Ushlab olish

Polga urmasdan

86-rasm.

Uloqtirishlar. To‘pni uloqtirishlar, umuman olganda, boshqa buyumlar bilan bajariladigan uloqtirishlarga o‘xshaydi. Ular siltanish, depsinish, g‘ildiratish orqali bajariladi (86-rasm). Bu harakatlar, o‘z navbatida, to‘pni aylantirish bilan yoki uni aylantirmasdan ijro etilishi mumkin. Uloqtirish mashqlari to‘pni ilib olish mashqlari bilan chambarchas bog‘liq. To‘pni ushlab olish zamonaviy gimnastikaga xos bo‘lgan harakat - avval uni polga urib olish bilan ham, unday qilmasdan ham, bilan bajarilishi mumkin.

Urib olib yurishlar. To‘pni itarib va undan keyin polga urib olishlar bilan bajariladigan urib olib yurishlar uloqtirishlarning turli ko‘rinishlari hisoblanadi. Urib olib yurishlar bir karrali yoki ko‘p karrali bo‘lishi hamda perpendikulyar yoki polga nisbatan og‘ish holatida bajarilishi mumkin (87-rasm).

Urib olib yurishlar

Ko’p martali

Bir martali



Og’ish holida

Vertikal holda

87-rasm.