12-амалий машғулот. Мавзу: ОҒРИҚ Қолдирувчи (анальгетик) воситалар машғулот режаси

I. Асосан марказий таъсирли воситалар
1. Наркотик анальгетиклар (опиоидлар):
А. Агонистлар морфин, промедол, фентанил, суфентанил, алфентанил
Б. Агонист-антагонистлар ва қисман агонистлар
пентазоцин, налбуфен, буторфанол,
бупренорфин, налорфин
В. Антагонистлар налоксон, налтрексон
2. Ноопиоид анальгетиклар: парацетамол,
клофелин, амитриптилин, димедрол, карбамазепин
3. Аралаш таъсир механизмли анальгетиклар:
трамадол
II. Асосан периферик таъсир этувчи воситалар:
Яллиғланишга қарши ностероид воситалар.


Наркотик анальгетиклар ва уларнинг антагонистлари
Наркотик моддалар учун қуйидагилар хос:

• 
  кайф чақириш
  
• 
  қарамлик (жис моний ҳамда руҳий)
  
• 
  ўрганиб қолиш
  

• 
  кучли оғриқ қолдириш
  
• 
  қарамлик пайдо бўлган беморларга бериш тўхтатилганда абстиненция синдроми юзага чиқиши
  
• 
  оғриқсизлантирувчи ва заҳарли таъсирларини фақат уларнинг ўзларига хос бўлган антагонистларигина бартараф этиши
  

Опоид рецепторларнинг агонистлари

Агонистлар гуруҳига кирувчи барча наркотик препаратлар оғриқсизлантирувчи хоссага эга (баъзи агонист-антагонистлар ҳам).

Морфин – кўкнори – (Papaver somniferum) – пишмаган кўсаги қобиғини тирнаганда ажралиб чиқадиган сутсимон ширанинг ҳавода қуритилгани – опий (қорадори) дан олинадиган алкалоид.
Кўкнорни қадим замонлардан бери кайф берувчи ва ични тўхтатувчи восита сифатида қўлланилиб келинади.
Қорадорининг таркиби мураккаб бўлиб, унда 20 дан ортиқ алкалоидлар мавжуд. Бундан ташқари унда оқсиллар, полисахаридлар ва бошқалар ҳам бор.


Опий алкалоидлари


Фенантрен қатори Изохинолин қатори алкалоидлари
алкалоидлари
Морфин, кодеин, тибеин ва бошқ. Папаверин, наркотин ва бошқ.