11-Тема: Пикир ҳǝм ой жуўмақ. Реже

Улыўма (көплик) пикирде S улыўма түсиник болып (берилген предметлердиң класының предметлер класына тийисли ямаса тийисли емес екенлиги сәўлелендириледи), "Барлық S P болады", "Ҳеш қандай S P болмайды" деген формулада бериледи. Мысалы, "Барлық гуўалар көрсетпелер берди".
Дара пикир деп берилген предметлер класының предметлер класына дара жағдайда тийисли болыўы ямаса тийисли болмаўы дыққатқа алынады. Пикирдиң субъекти ретинде қандайда бир предметлер класын бөлип алып қараўға болады. Символикалық формуласы - "Айрым S P болады", "Айрым S P болмайды". Мысалы, "Айрым жынаятлар хожалық жынаятлары болып табылады". "Айрым философлар - ораторлар". Улыўма (көплик) пикир дара пикирди де береди ("Айрым S P болады", "Айрым S P болмайды"). Мысалы, "Айрым илимлер гуманитар илимлер емес". Бунда: субъект - илимлер, предикат - гуманитар, байланыс - емес, ал айрым - квантор сөзи болып табылады.
Пикирлердиң дурыс ямаса надурыслығын анықлаў ушын атрибутивлик пикирлерди санлық ҳәм сапалық көрсеткишин бирлестирген ҳалда классификациялаў қолланылады. Бундай классификацияға тийкарланған ҳалда атрибутивлик пикирлер төмендеги пикирлерге бөлинеди:
Улыўмамақуллаўшы пикирлер - оларға бирдей ўақытта ҳәм улыўма ҳәм мақуллаўшы пикирлер киреди. Олардың дүзилиси - "Барлық S P болады" түринде бериледи ҳәм олар латын ҳәрипи А менен белгиленеди. Мысалы, «Ҳәр бир Адам мийнет етиў ҳуқуқына ийе». берилген пикир санлық көрсетикиши бойынша улыўма ал сапасы бойынша мақуллаўшы пикирди береди.
Улыўмабийкарлаўшы пикирлер - оларға бирдей ўақытта улыўма ҳәм бийкарлаўшы пикирлер жатады. Олардың дүзилиси - "Барлық S P болмайды" түринде бериледи. Олар латын ҳәрипи E менен белгиленеди. Мысалы, «бирде кит балық емес». Бул пикир санлық көрсеткиши бойынша улыўма, сапалық көрсеткиши бойынша бийкарлаўшы пикирди аңлатады.
Дарамақуллаўшы пикирлер - оларға бирдей ўақытта ҳәм дара ҳәм мақуллаўшы пикирлер жатады. Олардың дүзилиси - "Айрым S P болады" түринде бериледи ҳәм олар латын ҳәрипи I менен белгиленеди. Мысалы, «Айрым студентлер философия дөгерегиниң ағзалары». Берилген пикир санлық көрсеткиши бойынша дара, ал сапалық көрсеткиши бойынша мақуллаўшы пикир деп аталады.