11-Тема: Пикир ҳǝм ой жуўмақ. Реже

Әпиўайы пикирлер өз гезегинде предикаттың характерине қарай атрибутивлик, реляцион (қатнасық) ҳәм экзистенционал (жасаў) пикирлер болып үшке бөлинеди.
Атрибутивлик пикирлерде предметлерге қандай да бир белгилердиң, қәсийетлердиң тийисли екенлиги ямаса тийисли емес екенлиги сәўлелендириледи ҳәм ол "S-P" байланысы түринде бериледи. Атрибутивлик пикирлерде дара ямаса толық түрде бир предметтиң көплигиниң екинши көпликке кириўи ямаса кирилмеўи ҳаққында, предметтиң берилген предметтиң класына тийисли ямаса тийисли емес екенлиги ҳаққындағы пикирлер алып қаралады. Ҳәр қандай атрибутивлик пикир өзиниң структурасына ийе. Бул структура субъекттен (логикалық баслаўыш), предикаттан (логикалық баянлаўыш) ҳәм байланыстан, айрым жағдайларда кванторлық сөзлерден ибарат болады.
Атрибутивлик пикир өз гезегинде "саны" ҳәм "сапасы" бойынша түрлерге бөлинеди.
Атрибутивлик пикир S ҳәм P арасындағы байланыс характерине, яғный сапасына қарай мақул ҳәм бийкарлаўшы пикирлер болып екиге бөлинеди.
Мақуллаўшы пикир деп предметке қандайда бир белгиниң тийисли екенлигин сәўлелендириўши пикирге айтамыз. Ал, бийкарлаўшы пикир деп предметке қандай да бир белгиниң тийисли емес екенлигин сәўлелендириўши пикирге айтамыз. Мысалы, "Өзбекстан Республикасы ғәрезсиз мәмлекет" - мақуллаўшы пикир, ал "Платон - материалист емес" - бийкарлаўшы пикир. Мақуллаўшы пикир - "Субъект предикат болады" ямаса "S - P" ("S P болады"), ал бийкарлаўшы пикир "Субъект предикат болмайды" ямаса "S P болмайды" деген символикалық формулалар менен белгиленеди. Бул жерде еки пикир бири биринен байланыс характери, сапасы бойынша ажыралады. Субъект ҳәм предикатты пикирдиң терминлери деп те атаўға болады.
Атрибутивлик пикирлерди S ҳәм P арасындағы байланыстың санлы характерине, белгисине қарай жеке, улыўма ҳәм дара (частное) пикирлер түринде үшке бөлиўге болады. Жеке пикирде субъект жеке түсиникти береди (предметтиң предметлер класына тийисли ямаса тийисли емес екенлиги белгиленеди) ҳәм ол "Бул S P болады" ямаса "Бул S P болмайды" деген формулада бериледи. Мысалы, "Франция - европалық мәмлекет".