11-mavzu: Rus psixologiyasida shaxsga yondashuvlar Reja

Psixologiyaning turli yo’nalishlaridagi rivojlanish haqidagi tasavvurlar. 
Hayot tarzi, inson individual xususiyatlari, hamkorlik faoliyati-shaxs 
rivojlanishining asoslari. 
Rus psixologiyasida shaxsning rivojlanishi muammosi L.S.Vigotskiy, 
P.P.Blonskiy, S.L.Rubinshteyn, A.N.Leontev, B.G.Ananev, L.I.Bojovich singari 
yirik psixologlarning asarlarida o’z aksini topa boshlagan. Keyinchalik ushbu 
masala bilan shug’ullanuvchilar safi kengayib bordi. Xuddi shu boisdan shaxsning 
tuzilishi, ilmiy manbai, rivojlanishning o’ziga xosligi bo’yicha yondashuvda, 
muayyan darajada tafovutga ega.
Rus psixologiyasida shaxs ta’rifi. 
Umumiy psixologiya fanida shaxsning 
shakllanishi va rivojlanishi qonuniyatlari hamda ularning mexanizmlari tadqiq etiladi. 
Bu borada psixologlar tomonidan shaxsga nisbatan turlicha ta’rif berilgan va 
uiing tuzilishini o’ziga xos tarzda tasavvur qilishgan. Quyida mualliflarning 
ayrimlariga qisqacha to’xtalib o’tamiz. 
A.G.Kovalevning fikricha, shaxs
— bu ijtimoiy munosabatlar-ning xam 
Obyekta, ham subyektidir. A.N.Leontьev ushbu masalaga bosh-qacharoq 
yondashib, unga shunday ta’rif beradi: shaxs — bu faoliyat subyektidir. 
K.K.Platonovning talqiniga binoang jamiyatda o’z rolini anglovchi, ishga 
layoqatli, yarokli a’zosi shaxs deyiladi. Bu muammo mohiyatini chuqurroq 
ochishga harakat qilgan S.L.Rubinshteyn ta’rificha, shaxs — bu tashqi ta’sirlar 
yo’nalishini o’zgartiruvchi ichki shart-sharoitlar majmuasidir. 
Psixologiya fanida bir-biriga yaqin, lekin ayniyat bo’lmagan tu-shunchalar 
qo’llanilib kelinadi, chunonchi: odam, shaxs, individual-lik. Ularning mohiyatini 
aniqroq izohlab berish uchun har birining psixologik tabiatini tahlil qilish 
maqsadga muvofiq. 
1.
 
Odam: 
sut emizuvchilar sinfiga daxldorlik, biologik jonzod ekanligi 
odamning o’ziga xos xususiyatidir. Tik yurishlik, qo’llarning mehnat faoliyatiga 
moslashganligi, yuksak taraqqiy etgan miyaga egaligi, sut emizuvchilar tasnifiga 
kirishi uning o’ziga xos tomonlarini aks ettiradi. Ijtimoiy jonzod sifatida odam ong 
bi-lan qurollanganligi tufayli borliqni ongli aks ettirish qobiliyatidan tashqari o’z 
qiziqishlari va extiyojlariga mutanosib tarzda uni o’zgartirish imkoniyatiga ham 
egadir.