10-o`zb tarix qq indd

Ózbekistanda kulaklastırıw siyasatı hám de onıń aqıbetleri. 
Zalım sovet rejimi 1929—1935-jılları bay hám orta hal diyqanlardı 
awıl burjuaziyası sıpatında saplastırıw siyasatın alıp barǵan. Kulak 
xojalıqların saplastırıw kompaniyası Ózbekistanda 1930-jılı fevraldan 
baslap kúsheydi.
VKP (b) OK siyasiy byurosınıń 1930-jıl 26-yanvardaǵı «Jalpı 
kollektivlestiriw rayonlarında kulak xojalıqların saplastırıw ilajları 
haqqında»ǵı qararı hám VKP (b) OK Orta Aziya byurosınıń 
«Kulaklardı klass sıpatında saplastırıw menen baylanısı isbilermen 
haqqında»ǵı kórsetpeleri tiykarında Ózbekistan Kompartiyası Oraylıq 

---

65
Komiteti 1930-jılı 17-fevralda «Kollektivlestiriw hám kulak xojalıqların 
saplastırıw haqqında» qarar qabıl etken.
Ózbekistanda kulaklar sıpatında dizimge alınǵan ózine toq 
xojalıqlardıń mal-múlikleri tolıq konfiskaciyalanıp, olardıń shańa-
raqları jat jurtlar (Ukraina, Arqa Kavkaz, Sibir, Qazaqstan, 
Uzaq Shıǵıs hám b.)ǵa súrgin etilgen. Sonday-aq, respublikanıń 
ózinde kulaklar ushın arnawlı koncentracion lagerler hám kóshirip 
keltirilgenlerdiń 17 májbúriy miynet posyolkaları dúzildi. Bul 
posyolkalar 1931-jıldan Qoqan, Chust-Pop, Aqdárya, Ikramov, 
Ǵıjduwan, Vobkent, Bauman, Denow, Sarıaziya, Quva, Yangiyul 
rayonlarında dúzilgen. Máselen, Bauman (házirgi Shofirkan) 
rayonındaǵı Jılwan hám Koli Adina awıl sovetleri aymaǵında áne 
usınday 2 «kulaklar» posyolkası dúzilgen. Sovet hákimiyatına qarsılıq 
etken kulaklar bolsa qamaqqa alınǵan hám atıp taslanǵan.
Diyqanlardıń narazılıǵı kúsheyip, Ferǵana hám Zarafshan oypat-
lıqları, basqa aymaqlarda narazılıq demonstraciyalar, sovet dúzimine 
qarsı kóterilisler hám qurallı shıǵıwlar júz berdi. Ayırım kóterilisler 
qurallı qozǵalań dárejesine kóterilgen. Tek ǵana Qashqadárya okru-
ginde 1930-jılı baslarında diyqanlardıń 14 narazılıq kóterilisleri júz 
berip, olarda 3700 adam qatnasqan. 1930-jılı mart ayında ÓzSSRda 
240, SSSRda 2000 nan artıq qurallı kóterilisleri dizimge alınǵan. 
Kulaklarǵa qarsı gúres ÓzSSRda kún sayın keńeyip barǵan. 1931-
jılı avgustta 3828 kulak xojalıqları saplastırılǵan, 3871 xojalıq «kulak 
shańaraǵı» sıpatında