10-o`zb tarix qq indd

Ekinshi basqısh
Úshinshi basqısh
Aymaǵı
Ferǵana, Tashkent,
Samarqand 
wálayatları
Zarafshan wálayatı 
(Buxara hám Orta 
Zarafshan okrugları)
Qashqadárya,
Surxandárya,
Xorezm okrugları
Dáwiri
1925—1926-jıllar
1927-jıl
1928—1929-jıllar
Jer-suw reformasın ótkeriw haqqındaǵı dekretke tiykarlanıp Ferǵana 
wálayatında 40 desyatina, Tashkent hám Samarqand wálayatlarında 50 
desyatina hám onnan artıq suwǵarılatuǵın jerleri bar iri jer iyelerininń 
xojalıqları pútkilley saplastırılıwı, olardıń jerleri mámleketlik jer 
fondına ótkiziliwi hám diyqanlarǵa bólip beriliwi názerde tutılǵan 

---

62
edi. Jer menen birgelikte barlıq isshi haywanları (ógiz, at hám b.), 
diyqanshılıq ásbap-úskeneleri de konfiskaciyalandı.
Jallanba, kúnlikshi, jetim sıyaqlı kámbaǵal diyqan qatlamları 
tiykarınan bay xojalıqlardıń jerlerin ijaraǵa alıp, onda islegen hám 
tirishiligin ótkizgen. «Kulak» xojalıqları, ádette, jerge ózleri islew 
bergen hám artıqsha jerlerin ijarashılarǵa tapsırǵan.
Este saqlań!
Ózbekistanda bay xojalıqlar eki toparǵa bólingen: 1) 40—50 
desyatina hám onnan artıq suwǵarılatuǵın jeri bar bay xojalıqlar; 
2) 10—40 desyatinaǵa shekem jeri bar ózine toq diyqan xojalıqları. 
Keyin ala ózine toq diyqan xojalıqları «kulaklar» dep ataldı.
1925—1929-jıllarda
ǵı reformalar nátiyjesinde barlıq wálayatlarda 
5000 ǵa jaqın bay xojalıqlar saplastırıldı, 23 000 nan artıq ózine toq 
xojalıqlardıń «artıqsha» jerleri tartıp alındı. Hárbir bay hám ózine toq
xojalıq ushın 
7—10 desyatina
ǵa shekemgi jer onıń ózine qaldırılıwı 
múmkin edi. Biraq ózine toq diyqan xojalıqları haqıyqıy 
diyqanlar 
bolıp, olar jerden nátiyjeli paydalanǵan hám óndiristi keńeyttiriwge 
háreket etken. Olar isbilermen hám uqıplı adamlar bolǵan.
Pikir!
Ne dep oylaysız, nege jer-suw reformaları hám «kulaklastırıw» 
siyasatı 20-jıllardan baslandı?