10-o`zb tarix qq indd

Ózbek awılınıń qayǵısı.
Ózbek awılı bul payıtta úlken qayǵını 
bastan ótkerdi. Kóplegen adamlar óz 
xojalıqların qarawsız taslap qashıp ketti, 
sharwa malların soydı hám satıp jiberdi. 
Mallardıń kóplep soyılıwı keskin mash-
qala bolıp qaldı. Qara mallardıń sanı 
1930-jılı 60000 bastan zıyadqa kemeyip 
ketti.
Ázelden topıraqqa mehir qoyǵan, 
diyqanshılıqtıń barlıq sırların puqta ózles-
tirgen ózbek diyqanları sovet hákimiyatı 
tárepinen ayawsız túrde repressiyaǵa ushı-
raǵan. Kópshilik jaǵdaylarda babadiyqan 
Ózińizdi sınań!
1939-jıl — bul ..., 
1932-jıl — bul ..., 
1931-jıl — bul ...,
1930-jıl — bul ...,
1929-jıl — bul ..., 
1925-jıl — bul ...,
Májbúriy dúzilgen jámáátlik 
xojalıqlarda jer aydaw. Xiywa, 
1930-jıl

---

64
Pikir!
Oylap kórip, juwmaq shıǵarıń! Diyqanlarǵa tómendegishe abay 
etken: «Eger ǵálleńiz bolmasa, hayallarıńızdı satıń, bolmasa 5 jıldan 
qamaqta otırıp shıǵasız».
hám onıń úlken shańaraǵı táǵdirine kónip otırǵan. Shańaraq baslıqları 
súrgin etilgen yaki qamaqqa jiberilgen. Júz mıńlap ózbekler bul 
waqıtta sırt elge shıǵıp ketiwge májbúr bolǵan.
Bul waqıtta awıllarda úyme-úy júrip, ǵálleni tartıp alıw ápiwayı 
jaǵdayǵa aylanǵan edi. «Aspan uzaq, jer qattı» degen ózbek xalıq naqılı 
da, múmkin, sol jıllarda payda bolǵan bolsa kerek. Shahrisabz rayonı 
ǵálle tayarlaw wákili Jalilov bul kompaniyanıń kelispewshiligi sebepli onı 
«Ǵálle tayarlaw urıs degendey gáp. Ǵálle tayarlawshılar atıwı, qamawı 
hám basqa isler etiwi múmkin. Olar húkimlik etedi», dep táriyipleydi.
Ózbekistan Kompartiyası OK sekretarı Kirpanov tárepinen «ulıw-
ma jasırın» grifi astında 1930-jılı tayarlanǵan maǵlıwmatnamada 
keltiriliwinshe, ǵálle jıynawda oǵada kúshli hákimshilikke jol qoyılǵan. 
Awıllarda tayarlaw jámáátiniń wákilleri úyme-úy júrip, kámbaǵal 
diyqanlardıń aqırǵı dánine shekem, hátte 20 funt zıǵırına shekem 
tartıp alǵan. Tuqımlıq ǵállege tiymew haqqındaǵı dekret bolıwına 
qaramastan, diyqanlar táǵdir húkimine taslap qoyılǵan edi. Hátteki, 
ǵálle tapsırıw rejesin orınlaǵan diyqanlar da bir bastan tekserilip, 
olardıń ǵállesi tartıp alınǵan.