10-o`zb tarix qq indd

Sabaqlıqtıń qoljazbasš ÓzR IA Ózbekistannıń eń jańa tariyxı máseleleri boyınsha 
muwapıqlastırıwshı-metodikalıq oray hám de Tariyx institutında tayarlandı.
Respublika maqsetli kitap qorı qarjıları esabınan basıp shıǵarıldı.
Q.Rajabov, A.Zamonov.
Ózbekistan tariyxš: Orta bilim beriw mákemeleriniń 
10-klasš hám orta arnawlš, kásip óner bilimlendiriw mákemeleriniń oqšwshšlarš ushšn 
sabaqlšq/Avtor: Q.Rajabov, A.Zamonov. 1-basšlšmš. — Nókis: «Bilim» baspasš. 2017. 
— 144 b.
ISBN 978-9943-5008-7-7
© Q. Rajabov, A. Zamonov
©
«Ǵafur Ǵulam» atšndaǵš BPDÚ, 2017. 
 
Qaraqalpaqsha awdarma
© «Bilim» baspası, 2017.
UOK: 82.94(075) 
KBK: 63.3(5Ó)ya721
R 17
UOK: 82.94(075) 
KBK: 63.3(5Ó)ya721
R 17

---

3
KIRISIW
Áziz oqıwshılar!
Tariyx sabaqları.
Tariyx xalıqqa sabaq hám bilim beredi. Tariyxtı 
úyrenbey turıp, keleshekti bilip bolmaydı. Hárbir insan, hárbir xalıq 
óz ótmishin hám keshirmelerin ata-babaları tárepinen jaratılǵan 
tariyxıy kitaplardı dıqqatlılıq penen oqıw, úyreniw arqalı bilip aladı. 
Tariyx insan aqıl-oyı hám oylawınıń sonday bir ájayıp hám káramatlı 
jemisi bolıp, onıń ruwxıy qúdireti hám járdemi menen biz barlıq 
ótmish zamanlardıń adamlarına sırlas, muńlas bolamız, ótken ásirler 
dizbegin pútkil keshirmeleri, gúresleri, qarama-qarsılılıqları menen 
kóz aldımızda sáwlelendiremiz. Insan tariyxtan tálim-tárbiya aladı, 
tariyx úlken sabaq beredi. Tariyx sabaqlarınan ózine tiyisli juwmaq 
shıǵara almaǵan, ótken kúnin jaqsı bilmegen millettiń keleshegi óz-
ózinen belgili.
Belgili ózbek aǵartıwshısı, jadidshilik háreketiniń kórnekli wákili 
Abdurauf Fitrat 1917-jılı tariyxtan sabaq shıǵarıw haqqında bılay 
jazǵan edi: «Tariyx milletlerdiń ótmishin, rawajlanıwın hám de 
hálsirewiniń sebeplerin úyrenetuǵın ilim bolıp tabıladı».
Tariyx sabaqları búgingi kúnde de bizdi qıraǵılıqqa shaqıradı. 
Atap aytqanda, dúnyanıń ayırım mámleketlerinde hám Ózbekistanǵa 
shegaralas ayırım mámleketlerde siyasiy turaqlılıqtı buzbaqshı bolǵan 
siyasiy kúshler hám terrorshı toparlardıń bar ekenligi hárbir adamdı 
oylandırmay qoymaydı. Húrmetli oqıwshılar, sonıń ushın da Sizler 
ǵárezsizlik inam etken jemisin asırawıńız, erk hám azatlıǵımız hám 
de birlik hám doslıǵımızdı kóz qarashıǵındaǵı gáwharday qorǵawıńız 
shárt.