10-o`zb tarix qq indd

1917-jılı iyunde
shólkemnen bir topar ulamalar bólinip shıǵıp, Qoqan hám Tashkentte 
jańa jámiyetke 
«Shuroi Ulama»
ǵa tiykar saldı. Jámiyettiń Tashkent, 
Qoqan, Samarqand, Namangan qalalarındaǵı bólimleri belsendi jumıs 
alıp barǵan. Tashkent bólimine Sherali Lapin, eń iri Qoqan bólimine 
Molla Muhiddinxan, Molla Ulıǵxan Torayev basshılıq etken. Jámiyet 
baǵdarlaması hám nızamına baylanıslı ishki siyasiy dúzimde sháriyat 
nızamlarına qatań boysınıw, milliy-diniy qádiriyatlardı jetilistiriwge 
shaqırılǵan hám medreselerdi ekonomikalıq qollap-quwatlaw aytılǵan. 
«Shuroi Ulama» tárepinen 
«al-Izoh»
hám 
«al-Isloh»
jurnalları basıp 
shıǵarılǵan. Ulamashılar baslaması menen 1917-jılı sentyabrde Tashkentte 
Túrkstan hám Qazaqstan musılmanları qurıltayı ótkerilgen. Onda 
ulamashılar hám shuroi islamshılar óz ara birlesip, 
«Musılmanlar Awqamı»
siyasiy partiyasın dúzdi (1918-jılı may ayında bolshevikler tárepinen 
«Shuroi Islamiya» hám «Shuroi Ulama» jámiyetleri saplastırıldı).
Este saqlań! 
Sol jol menen, Túrkstanda Rossiyadaǵı sıyaqlı eki hákimiyatshılıq 
emes, bálkim tómendegi úsh hákimiyatshılıq payda boldı:
*Birinshisi, Rossiya Waqıtsha húkimetiniń waqıtlı Túrkstan 
komiteti;
*Ekinshisi, Túrkstandaǵı jumısshı hám ásker deputatlarınıń 
jergilikli hám oraylıq Sovetleri;
*Úshinshisi, jadidlerdiń «Shuroi Islamiya» jámiyeti hám onıń 
orınlardaǵı bólimleri, Tashkentte Túrkstan úlke musılmanları soveti 
(Kraymussovet) — Milliy Oray.
Biraq jadidler hám ulamalar ortasındaǵı kelispewshilikler hám 
ideyalıq gúres kem-kemnen keskin tús alǵan. Bul jaǵday regiondaǵı 
basqa siyasiy kúsh — bolshevikler hám sol eserler partiyaları wákil-
lerine qol kelgen.

---

10